İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi hayatını kaybetti İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan Azerbaycan’daki temaslarının dönüşünde helikopter kazasında hayatını kaybetti. 19 Mayıs 2024 16:13 Son Güncelleme: 20 Mayıs 2024 10:34

 İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi hayatını kaybetti

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan Azerbaycan’daki temaslarının dönüşünde helikopter kazasında hayatını kaybetti.

19 Mayıs 2024 16:13

Son Güncelleme: 20 Mayıs 2024 10:34

Videoyu Oynat

İran devlet televizyonu, Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopterin dün geçirdiği kazada kurtulan olmadığını duyurdu. Helikopterin enkazına 15 saatlik çalışma sonrasında ulaşılırken, Reisi ile Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve İran lideri Hamaney'in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i Haşim'in de kazada hayatını kaybedenlerin arasında yer aldığı belirtildi. Reisi'nin helikopterinde bulunan Devrim Muhafızları Ordusu mensubu 2 üst düzey askeri yetkili ile 3 mürettebatın da kazada yaşamını yitirdiği kaydedildi.

HELİKOPTERİN ENKAZINI AKINCI BULDU

Cumhurbaşkanı Reisi, dün helikopterle, İran-Azerbaycan sınırında bir barajın açılış törenine katılmıştı. İran devlet televizyonu, Reisi'nin helikopterinin bölgeden dönerken sert iniş yapması suretiyle kaza meydana geldiğini; Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Doğu Azerbaycan Eyalet Valisi Malik Rahmeti ve Tebriz Cuma İmamı Ayetullah Ali Haşim'in de helikopterde bulunduğunu duyurmuştu.

Arama kurtarma ekipleri, olumsuz hava şartları nedeniyle çalışmaların güçlükle sürdüğünü bildirmiş, İran, Türkiye'den havadan arama çalışması yapmak için insansız hava aracı (İHA) talep etmişti. Türkiye'nin, İran Cumhurbaşkanı Reisi ve bazı yetkililerin geçirdiği helikopter kazasına ilişkin arama faaliyetlerinde görevlendirdiği Akıncı İHA, helikopterin enkazı olabileceği düşünülen ısı kaynağını tespit ederek koordinatlarını İran makamlarıyla paylaşmıştı.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi hayatını kaybetti - Resim : 1

İran devlet televizyonu, Akıncı İHA’nın tespitlerinin ardından bulunan İran Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan’ı taşıyan helikopterin enkaz noktasında yaşam belirtisi olmadığını duyurmuştu.

AKINCI İHA'YI 3 MİLYON KİŞİ İZLEDİ

Türkiye'nin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve bazı yetkililerin geçirdiği helikopter kazasına ilişkin arama faaliyetlerinde görevlendirdiği Akıncı İHA'yı FlightRadar24 uygulaması üzerinden yüzbinlerce kişi takip etti.

Videoyu Oynat

Ayrıca, Anadolu Ajansı'nın başlattığı X canlı yayınını da 3 milyondan fazla kullanıcı izledi.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi hayatını kaybetti - Resim : 2

AKINCI’DAN AY-YILDIZ MANEVRASI

Akıncı İHA, İran Cumhurbaşkanı Reisi'nin bulunduğu helikopterin enkaz bölgesinin tespit çalışmasını başarıyla tamamlayarak Türkiye'deki görevine döndü. İHA, ülkeye dönüşünde 'ay-yıldız' çizdi.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi hayatını kaybetti - Resim : 3

KAZADAN 1 SAAT ÖNCE ABD’YE MEYDAN OKUDU

Kazadan yaklaşık 1 saat önce Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev ile bir araya gelen Cumhurbaşkanı Reisi, ABD’ye meydan okumuştu. Barajın açılışında konuşan Reisi, “Bazıları bizim bir araya gelmemizi hoş karşılamıyor fakat onlar bizim için önemli değil" demiş Aliyev ise "Dünya bilsin ki biz birlikteyiz birlikte olmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullanmıştı.

SON GÖRÜNTÜLERİ ORTAYA ÇIKTI

Helikopter kazasında yaşamını yitiren İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin, Aliyev ile buluşmasındaki son görüntüleri ortaya çıktı.

Videoyu Oynat

CENAZELERİN BULUNDUĞU AN PAYLAŞILDI

İran Kızılay'ı, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetin cenazelerinin kaldırıldığı anlar ortaya çıktı.

Videoyu Oynat

OHAL İLAN EDİLDİ

İran'da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın helikopter kazasında hayatını kaybettiğinin açıklanmasının ardından hükümet kurulu acil toplantı yaptı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada, Reisi ve Abdullahiyan'ın yanı sıra Doğu Azerbaycan Valisi Malik Rahmeti, Tebriz Cuma İmamı Muhammed Ali Al Haşim ve beraberindeki yetkililerin helikopter kazasında hayatını kaybettiği ifade edildi. Öte yandan ülkede olağanüstü hal ilan edildiği duyuruldu.

İran Anayasayı Koruyucular Konseyi Sözcüsü Tahan Nezif de yaptığı açıklamada, İran Anayasası'na göre Cumhurbaşkanın görevlerini Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Muhbir'in devralması gerektiğini belirtti. Nezif, bunun gerçekleşmesinin de İran Lideri Ali Hamaney'in onayına bağlı olduğunu kaydetti.

Yeni Cumhurbaşkanının seçilmesi sürecine dikkati çeken Nezif, Anayasa'ya göre en fazla 50 gün içinde seçilmesi için Meclis Başkanı, Yargı Erki Başkanı ve Birinci Cumhurbaşkanı Yardımcısından oluşan kurulun gerekli düzenlemeleri yapması gerektiğini ifade etti.

İran'da cumhurbaşkanlığı seçimine girecek adayların Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından onaylanması gerekiyor, Cumhurbaşkanı, onaylanan adaylar arasından halk tarafından seçiliyor.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN VE ÖZGÜR ÖZEL’DEN TAZİYE MESAJI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetin, helikopter kazasında hayatını kaybetmesine ilişkin taziye mesajı yayımladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:

“Geçirdiği helikopter kazasında maalesef vefat ettiğini öğrendiğimiz, değerli mevkidaşım, kardeşim, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi’ye Cenab-ı Allah’tan rahmet niyaz ediyorum.

Merhum Reisi ile aynı helikopterde hayatını kaybeden İran Dışişleri Bakanı ve diğer kişilere de Allah’tan rahmet diliyorum.

Başta İran İslam Cumhuriyeti’nin Dinî Lideri Sayın Ali Hamaney olmak üzere, dost ve kardeş İran halkına, hükûmetine, Sayın Reisi’nin ve diğer merhumların ailelerine en derin taziyelerimi iletiyorum.

Görevde olduğu süre boyunca İran halkının ve bölgemizin huzuru için verdiği çabalara bizzat şahitlik eden bir mevkidaşı olarak, Sayın Reisi’yi saygıyla ve minnetle yâd ediyorum.

Türkiye olarak pek çok kez olduğu gibi bu zor ve müessif günlerinde de komşumuz İran’ın yanında olacağız.”

Özgür Özel, sosyal medya hesabından yayınladığı taziye mesajında şu ifadeleri kullandı:

"İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın yaşamlarını yitirmiş olması nedeniyle komşumuz İran'a ve İran halkına başsağlığı diliyorum"

DÜNYADAN PEŞ PEŞE MESAJLAR

Katar Emiri Temim bin Hamed es-Sani de yaşanan helikopter kazasına ilişkin yaptığı açıklamasında, İran hükümeti ve halkına, Reisi, Abdullahiyan ve beraberlerindeki yetkililerin ölümünden duydukları 'içten taziye' dileklerini iletti.

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif de bu sabah sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter) üzerinden paylaştığı mesajında, "Pakistan, bir aydan kısa zaman önce, Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'a tarihi bir ziyarette ev sahipliği yapma zevkine nail oldu. Onlar, Pakistan'ın iyi dostlarıydı. Pakistan, Cumhurbaşkanı Reisi ve beraberindekilere saygının bir nişanesi olarak, kardeş İran ile dayanışma içinde, bir gün yas tutacak ve bayrakları yarıya indirecek" ifadelerini kullandı.

HİNDİSTAN: İLİŞKİLERİN GÜÇLENMESİNE KATKISI HEP HATIRLANACAK

Hindistan Başbakanı Narendra Modi de Cumhurbaşkanı Reisi, Bakan Abdullahiyan ve diğer yetkililerin 'trajik vefatı karşısında üzüntü ve şok içinde olduğunu' söyledi. Başbakan Modi, Reisi'nin iki ülke ilişkilerinin güçlendirilmesine katkısının hep hatırlanacağını ifade ederek, Hindistan'ın bu 'yas döneminde İran'ın yanında olduğunu' ifade etti.

HAMAS: FİLİSTİN DAVASINI VE DİRENİŞİNİ DESTEKLEDİLER

Cumhurbaşkanı Reisi ve Bakan Abdullahiyan'ın ölüm haberi üzerine, Hamas'tan da konuya ilişkim açıklama yapıldı. Hamas, İran'ın dini lideri Ali Hamaney, İran hükümeti ve İran halkına, yaşadıkları 'büyük kayıp' karşısında 'en derin taziye ve dayanışma' duygularını iletti. İran liderlerinin İsrail'e karşı Filistin davasını ve direnişini desteklemesinden ötürü övgülerini dile getiren Hamas, İran'ın 'en köklü kurumlarının bu büyük kaybın etkilerinin üstesinden gelmesini sağlayacağına olan güvenini' dile getirdi.

AZERBAYCAN: AZİZ HATIRASI KALBİMİZDE YAŞAYACAK

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve diğer kişilerin helikopter kazasında hayatını kaybetmesi nedeniyle İran dini lideri Ali Hamaney'e taziye mesajı gönderdi.

Aliyev, mesajında şu ifadelere yer verdi:

"Dost ve kardeş İran Cumhuriyeti ve halkının ağır kaybı, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve diğer kişilerin helikopter kazasında trajik bir şekilde hayatını kaybetmesi haberi bizi derinden sarstı. İran halkı, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi şahsında, hayatı boyunca ülkesine özveri ve sadakatle hizmet eden seçkin bir devlet adamını kaybetti. Onun aziz hatırası her zaman kalbimizde yaşayacak. Bu üzücü günde yüce Allah'tan dost ve kardeş İran halkına sabır ve metanet diliyor, acılarını paylaştığımızı ifade ediyor, size, hayatını kaybedenlerin aile ve yakınlarına, tüm halkınıza kendi adıma ve Azerbaycan halkı adına başsağlığı diliyorum. Allah rahmet eylesin."

RUSYA DIŞİŞLERİ BAKANI LAVROV

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Reisi'nin ölümü dolayısıyla yaptığı açıklamada, "Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ülkemizin gerçek, güvenilir dostları olarak biliniyordu. Rusya-İran işbirliğini ve güvene dayalı ortaklığı güçlendirmedeki rolleri paha biçilemez." dedi.

AB’DEN TAZİYE MESAJI

AB Konseyi Başkanı Charles Michel mesajında “AB, Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan'ın yanı sıra diğer heyet üyeleri ve mürettebatın helikopter kazasında hayatını kaybetmesinden dolayı içten taziyelerini ifade ediyor. Düşüncelerimiz aileleriyle birlikte” dedi.

AL NAHYAN’DAN DESTEK VE BAŞSAĞLIĞI MESAJI

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid Al Nahyan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölümü üzerine taziye mesajı yayınladı. Al Nahyan, ülkesinin İran ile "bu zor zamanda" dayanışma içinde olduğunu söylerken, kazadan alınan ölüm haberleri sebebiyle Tahran hükümetine ve İran halkına taziyelerini iletti.

Mesajını Arapça ve İngilizce paylaşan Al Nahyan, şu ifadeleri kullandı:

“Trajik bir kaza neticesinde Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve onlara eşlik edenlerin vefatlarından dolayı İran hükümetine ve halkına en derin başsağlığı dileklerimi sunuyorum. Allah'tan onlara ebedi istirahat vermesini niyaz ediyor, ailelerine başsağlığı diliyoruz. BAE, bu zor zamanda İran'la dayanışma içindedir.”

İRAN CUMHURBAŞKANI İBRAHİM REİSİ KİMDİR?

Hukukçu din adamı kimliğiyle bilinen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, 14 Aralık 1960'ta İran'ın Meşhed kentinde doğdu. Reisi, 1979'daki devrimin ardından kariyerine 1981'de Kereç Savcısı olarak başladı. Görevinde hızla yükselen Reisi, kısa sürede henüz 25 yaşındayken Tahran Başsavcı Vekilliği makamına oturdu. Reisi, İran devrim lideri Humeyni'nin talimatıyla 1988'de hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren 4 kişilik komitede yer aldı. Humeyni'nin ölümü sonrası Ali Hamaney döneminde devlet makamlarında hızla yükselen Reisi, 1989-1994 yıllarında Tahran Başsavcılığı görevinde bulundu. 1994 yılında Devlet Denetleme Kurumu Başkanlığına atanan Reisi, 10 yıl boyunca bu görevde kaldı. Reisi, 2004'te Yargı Erki Başkanı Birinci Yardımcılığı görevine atandı. 2014 yılında İran Genel Başsavcılığına atanan Reisi, 2016'da yine Hamaney tarafından Meşhed kentindeki İmam Rıza Türbe ve Külliyesi Vakfı Başkanlığı'na getirildi.

Ülkede 19 Mayıs 2017'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de aday olan Reisi, o dönemdeki Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye karşı seçimleri kaybetti. Reisi, kendisinden önceki Yargı Erki Başkanı Ayetullah Amuli Sadık Laricani'nin Hamaney tarafından görevden alınarak Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Başkanlığına atanmasının ardından Mart 2019'da boşalan Yargı Erki Başkanlığı'na getirildi. İran'da 18 Haziran 2021'de gerçekleştirilen seçimde Reisi, oyların yüzde 62'sini alarak açık ara farkla kazanıp ülkenin 8. Cumhurbaşkanı oldu. Reisi'nin cumhurbaşkanlığı döneminde özellikle komşularla ilişkilere öncelik veren dış politika izlendi. Bu dönemde Suudi Arabistan ile ilişkiler 7 yıl aradan sonra yeniden kuruldu.

ABD'NİN YAPTIRIM LİSTESİNDEYDİ

Reisi, siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009'daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı iddia edilen rol nedeniyle Kasım 2019'da ABD tarafından yaptırım listesine alındı. İbrahim Reisi'nin ismi, Hamaney sonrasında ülke liderliği makamına oturması muhtemel adayların arasında bulunuyordu.

İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI HÜSEYİN EMİR ABDULLAHİYAN KİMDİR?

Muhafazakar kimliğiyle tanınan Hüseyin Emir Abdullahiyan, 1964 yılında İran'ın Simnan eyaletine bağlı Damgan kentinde doğdu. 1991 yılında Tahran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun olan ve Farsça, Arapça ile İngilizce bilen Abdullahiyan, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad döneminde bir süre Bahreyn Büyükelçisi olarak görev yaptı. Daha sonra Ahmedinejad ve Hasan Ruhani dönemlerinde Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılığı yapan Abdullahiyan, 3 yıl yardımcılığını da yaptığı eski Dışişleri Bakanı Cevad Zarif sonrası Ağustos 2021'de Dışişleri Bakanı oldu. Abdullahiyan, Dışişleri Bakanlığı görevinden önce, son olarak Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf'ın Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Özel Yardımcılığı görevini yürütüyordu. Abdullahiyan'ın Dışişleri Bakanlığı döneminde, İran, Tahran ile Riyad arasında yaşanan gerginliğin ardından 7 yıl sonra Suudi Arabistan ile Mart 2023'te diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması ve büyükelçiliklerin karşılıklı olarak açılması konusunda anlaşma sağlandı.

Odatv.com

Kaynak: HABER MERKEZİ