Soghomon Tehlirian kimdir? 1973'de Los Angeles T.C. Başkonsolosu Mehmet Baydar ile Muavin Konsolos Bahadır Demir'i öldüren Gurgen Yanıkyan, Tehlirian'dan esinlendi mi?
Talat Paşa, 8 Ekim 1918'de sadrazamlıktan istifa etti. 30 Ekim 1918'de Mondros ateşkes anlaşmasının imzalanmasından sonra, Enver ve Cemal paşalarla birlikte İstanbul'dan ayrıldı. Yaşamını Berlin'de sürdüren Talat paşa, 15 Mart 1921'de Hardenberg sokağında gündüz vakti Soghomon Tehlirian adında bir Ermeni tarafı...ndan tabancayla öldürüldü. Cinayet sonrasında tutuklanan Tehlirian, Alman mahkemesinde iki gün süren duruşması sonunda suçsuz bulunarak, beraat etti. Tehlirian, duruşmasında " Onu öldürdüm ama ben katil değilim" diyerek, Talat Paşa'yı Ermeni tehcirinden sorumlu olduğu için ortadan kaldırdığını ileri sürdü ve Alman mahkemesi bu beyanı "geçerli" kabul ederek, katilin beraatına karar verdi.
Alman mahkemesinin bu kararı, kuşkusuz, ceza hukuku literatürüne büyük bir skandal olarak geçti. Ama, dosya yeniden ele alınmadı.
Bugün ( 02 Nisan 2016) Tehlirian'ın 120nci doğum günü. Ermeni kaynaklarından öğrenildiğine göre, Berlin'deki Ermeni cemaati temsilcileri Talat paşa'nın öldürüldüğü Hardenberg sokağında bugün toplanarak kutlama yapacaklar.
27 Ocak 1973'de Gurgen Yanıkyan adlı bir ABD'li Ermeni, T.C. Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Demir'i tuzağa düşürerek, tabancayla öldürdü. Yanıkyan'ın yargılanması ile ilgili geniş bilgilere ve ayrıntılara Haluk Şahin'in "Unutulmuş bir Suikastin Anatomisi" kitabında yer verildi. Mahkeme tutanaklarında, Yanıkyan'ın da aynen Tehlirian gibi "ben katil değilim, öldürme sözcüğünü kabul etmiyorum, ben iki kötülük sembolünü yok ettim" tarzında bir söylemde ısrar ettiği kayıtlıdır. Ayrıca, Yanıkyan Tehlirian ile ilgili bir kitap (yazarı Avakyan)okuduğunu da kabul etmiştir.
Sonuçta, ABD mahkemesi adil bir yargılama yaptı ve jüri, Yanıkyan'ı "iki kişiyi planlayarak öldürmekten suçlu" buldu.
Karar temyizde onandı ve Yanıkyan ömür boyu hapse mahkum edildi. Kaliforniya'da idam cezası olmadığına göre, adalet yerini bulmuştu. Ancak, Yanıkyan on yıl sonra Kaliforniya Valisi Ermeni kökenli Dökmeciyan tarafından affedildi; bir kaç ay sonra da 1984 yılında 88 yaşındayken öldü.
Talat Paşa, 8 Ekim 1918'de sadrazamlıktan istifa etti. 30 Ekim 1918'de Mondros ateşkes anlaşmasının imzalanmasından sonra, Enver ve Cemal paşalarla birlikte İstanbul'dan ayrıldı. Yaşamını Berlin'de sürdüren Talat paşa, 15 Mart 1921'de Hardenberg sokağında gündüz vakti Soghomon Tehlirian adında bir Ermeni tarafı...ndan tabancayla öldürüldü. Cinayet sonrasında tutuklanan Tehlirian, Alman mahkemesinde iki gün süren duruşması sonunda suçsuz bulunarak, beraat etti. Tehlirian, duruşmasında " Onu öldürdüm ama ben katil değilim" diyerek, Talat Paşa'yı Ermeni tehcirinden sorumlu olduğu için ortadan kaldırdığını ileri sürdü ve Alman mahkemesi bu beyanı "geçerli" kabul ederek, katilin beraatına karar verdi.
Alman mahkemesinin bu kararı, kuşkusuz, ceza hukuku literatürüne büyük bir skandal olarak geçti. Ama, dosya yeniden ele alınmadı.
Bugün ( 02 Nisan 2016) Tehlirian'ın 120nci doğum günü. Ermeni kaynaklarından öğrenildiğine göre, Berlin'deki Ermeni cemaati temsilcileri Talat paşa'nın öldürüldüğü Hardenberg sokağında bugün toplanarak kutlama yapacaklar.
27 Ocak 1973'de Gurgen Yanıkyan adlı bir ABD'li Ermeni, T.C. Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Demir'i tuzağa düşürerek, tabancayla öldürdü. Yanıkyan'ın yargılanması ile ilgili geniş bilgilere ve ayrıntılara Haluk Şahin'in "Unutulmuş bir Suikastin Anatomisi" kitabında yer verildi. Mahkeme tutanaklarında, Yanıkyan'ın da aynen Tehlirian gibi "ben katil değilim, öldürme sözcüğünü kabul etmiyorum, ben iki kötülük sembolünü yok ettim" tarzında bir söylemde ısrar ettiği kayıtlıdır. Ayrıca, Yanıkyan Tehlirian ile ilgili bir kitap (yazarı Avakyan)okuduğunu da kabul etmiştir.
Sonuçta, ABD mahkemesi adil bir yargılama yaptı ve jüri, Yanıkyan'ı "iki kişiyi planlayarak öldürmekten suçlu" buldu.
Karar temyizde onandı ve Yanıkyan ömür boyu hapse mahkum edildi. Kaliforniya'da idam cezası olmadığına göre, adalet yerini bulmuştu. Ancak, Yanıkyan on yıl sonra Kaliforniya Valisi Ermeni kökenli Dökmeciyan tarafından affedildi; bir kaç ay sonra da 1984 yılında 88 yaşındayken öldü.
No comments:
Post a Comment