İran’ı Irak’tan vurmak nasıl bir şey?
Ömür Çelikdönmez
05 Kasım 2019, 06:01
Yazarın Diğer Yazıları
Irak kaynıyor. Bu gidişle dikiş tutmaz.
Bölünme misyonunu Kürt bölgesi bir şekilde
bugüne taşıdı.
Ama etnik bölünme değil, din odaklı
bölünme daha işlevsel. Bu bölünme Necef
ulemasının, Kum ulemasına başkaldırısı.
Necefli Şii liderlerin geçen yıl, Suudi
Arabistan ziyaretlerine bir bakın. İsyanın da
maliyeti var.
Halkın, işini-gücünü bırakarak sokakları
mesken tutmasının da maliyeti var.
Necef ulemasının topladığı ‘Humus', bu
isyanın finansına yeter mi sanıyorsunuz?
Irak halkı neden isyan ediyor?
Irak'ta Şiiler, Şiiler’e karşı.
Ortada Ezidi, Nasturi, Kürt veya Türkmen
etnisitesinden kaynaklı olaylar zinciri yok.
Protestocular, baskın şekilde Şii
nüfusundan. Talepler ekonomik ve siyasi. Protestolar,
yönetimi tepeden tırnağa hem sarıyor hem
de sarsıyor.
Irak’taki siyasi istikrarsızlık, bölge
ülkelerini yakından ilgilendiriyor. Çünkü Irak’taki
yönetim değişikliği, İran’ın 1979 devrimi
sonrasında bölgede oluşturmaya çalıştığı “Şii
Kuşak” projesinin sonu demek.
Velayeti Fakih rejiminin “Şii Kuşak”
projesi, sadece İran’ı değil de bu projeye destek
veren Irak, Suriye, Yemen ve Lübnan’ı
bitirdi, zor durumda bıraktı.
Tahran, Şii Kuşak kapsamındaki ülkelerde
etkisini artırmak için yıllar boyunca merkezi
yönetimlere destek vermişti. Lübnan ve
Irak’ta hükümet karşıtı protestolar, İran’ın bu
Şii Kuşak projesinin sonu.
Irak, bir taraftan ABD emperyalizmi ile
boğuşurken diğer yandan Pers yayılmacılığı
ile mücadele ediyor.
Saddam Hüseyin'in kanlı şekilde bastırdığı
Iraklı Şiiler’in ayaklanmasını, kaderin
cilvesine bakın ki şimdi de İranlı Şiiler
aynı yöntemle önlemenin peşinde.
Iraklılar, işsizlik, yolsuzluk ve kamu
hizmeti yetersizliğini
protesto amacıyla ülkenin çeşitli
bölgelerinde gösteriler
düzenliyor…
Irak’ta ortalama insan yaşamı bile
kısaldı.
Körfez Harbi öncesi ve sonrası Irak'a
uygulanan ekonomik yaptırımlar ve ABD
öncülüğündeki küresel emperyalist istila,
Irak halk sağlığının en büyük tehdit unsuru.
İşgal ve iç savaşı izleyen yıllarda
Irak’ın sağlık sistemi yıkıma uğrayınca, bunun
sonucunda ülkede ortalama yaşam süresi
erkeklerde 58,7’ye, kadınlarda ise 62,9’a
düştü.
Günümüzde çoğu hane halkının düzenli ve
sağlıklı bir su kaynağına erişimi yok.
Sürekli kesintilerle karşı karşıya olan
Iraklılar, su tankerlerinden ya da açık kuyulardan
su ihtiyaçlarını karşılıyor.
Salgın hastalıklar can alıyor.
Viran olmuş, harabeye dönmüş Irak’ta,
barınma koşulları içler acısı.
Neden mi?
Çünkü Haçlı hava kuvvetleri, evlerini
başlarına göçürdü.
ABD’nin açtığı savaş sırasında ve
sonrasında yaşananlar yüz binlerce kişinin evini yok
etti ve milyonlarca insan yerinden
yurdundan oldu.
Öyle ki halen yüzbinlerce Iraklı, oluklu
saç çatısı bulunan ve rüzgarın içeride çalıp
oynadığı derme-çatma barakalarda ikamet
ediyor.
Irak halkının yüzde 51’i sıkış-tepiş,
üst-üste yaşıyor.
Düşünsenize; 10 kişi tek bir evde.
Hayat, parası olana güzel.
Irak, OPEC’in en büyük ikinci petrol
üreticisi ve dünyadaki en büyük beşince ham
petrol rezervlerine sahip. Ama kazın ayağı
öyle değil.
Geçtiğimiz yıl, 100 milyar dolardan fazla
petrol gelirine rağmen, bu paranın, Irak
halkına beş kuruşluk yararı yok.
“Bu paralar nereye gitti? ” derseniz,
uluslararası petrol şirketlerinin ve onların Iraklı
siyaset ve iş dünyası çevrelerindeki
rüşvetçi yerli işbirlikçilerinin cebine indi.
Nitekim Transparency International adlı
kuruluşa göre Irak, dünyada yolsuzluğun
en yaygın olduğu 12’nci devlet.
Tam da “Allah’ın on pulunu bekleye dursun
on kul; / Bir kişiye tam dokuz,
dokuz kişiye bir pul”luk bir durum.
Iraklılar, işsizlik, yolsuzluk ve kamu
hizmetlerinin yetersizliğini protesto etmek
amacıyla ülkenin çeşitli bölgelerinde
gösteriler düzenliyor.
Protestolar, yaygın yoksulluğa, aşırı
boyutlara ulaşan işsizliğe, en temel hizmetlerin
yokluğuna, ABD’nin 2003’teki işgalinden
beri Irak’ta sosyal gerçekliğe dönüşen
sistemli yolsuzluğa karşı.
Gösteriler; Obama döneminde
Washington/Tahran konsarsiyumunun güzelim ülkeyi
mahveden, “böl ve yönet” stratejisinin
parçası olarak kışkırttığı, şiddetli mezhepsel
çatışmalara yönelik, kitlesel meşru öfkeyi
yansıtıyor.
İranlılar ve Iraklı taşeronları, doğru okuma
yapıyorlar mı?
Sanmıyorum
General Kasım Süleymani, Bağdat’ta
göstericilere ateş
açılmasını yavsiye etti mi?
Zulümle abad olunmayacağını en iyi İranlı
muktedirlerin bilmesi gerekiyor.
Çünkü 1979 devriminde, tüm dünya Kur’an
ayetlerinin makineli tüfek mermisinden
daha tesirli olduğuna tanıklık etmişti.
Şimdi Irak’ta kendileri, makineli tüfek
mermileriyle Kur’an ayetlerinin donattığı halkı
durdurmaya çalışıyor.
Irak’ta hükümet karşıtı protestoların
patlak vermesinden bir gün sonra, İran Devrim
Muhafızları’na bağlı “Kudüs Gücü” komutanı
Kasım Süleymani, gece geç saatlerde
Bağdat'a giriş yaptı.
Irak’ın başkenti Bağdat’ta bakanlıkların
ve büyükelçiliklerin bulunduğu sıkı güvenlik
önlemleriyle korunan Yeşil Bölge’ye
helikopterle inen Kasım Süleymani, sürpriz bir
şekilde Başbakan yerine, bir grup üst
düzey güvenlik yetkilisiyle buluştu.
İran Devrim Muhafızları’nın elit birliği
Kudüs Gücü’nün Komutanı ve İran’ın
bölgesel güvenlik sisteminin mimarı Kasım
Süleymani’nin, Bağdat’a gidişi, başkentte
ve Irak’ta Şiiler’in merkezinde patlak
veren, İran’ın, ülkenin işlerine müdahale
etmemesi çağrılarının yapıldığı
protestolarla ilgili Tahran’ın endişelerinin
dışa vurumuydu.
Lübnan’daki protestolar da İran için
tehlike çanlarının çalması demek.
Lübnan ve Irak’taki protestocular, söylem
ve eylemlerinde, Tahran’la ilişkili hükümet
ve grupları hedef alıyor.
İran’ın korkuya kapılması doğal, çünkü iki
ülkedeki gösteriler sonucu İran’ın bölgesel
nüfuzu her an tarih olabilir.
Nitekim, İran dini lideri Ayetullah Ali
Hamaney, Irak ve Lübnan'daki hükümet
karşıtı gösterilerden, ABD ve Batılı
istihbarat servisleri ile parasal destek veren bazı
bölge ülkelerini sorumlu tuttu.
Kasım Süleymani’nin, Bağdat ziyaretinden
bir gün sonra, Irak’ta göstericilerle
güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar
daha da şiddetlendi.
Kimliği belirsiz keskin nişancıların,
göstericileri başından ve göğsünden vurduğu
olaylarda ölenlerin sayısı 100’ü aştı. Bir
haftadan daha kısa bir sürede yaklaşık 150
gösterici hayatını kaybetti.
Bu hafta yeniden başlayan gösterilerde
siyah giyimli ve maskeli şahıslar Bağdat
Hükümeti askerlerinin önünde durarak
göstericilere göz yaşartıcı gaz bombalarıyla
müdahale ettiler.
Iraklılar, bu kişilerin kim olduğunu
bilmediklerini bu şahısların İranlı olduklarını öne
sürüyor.
Ne yapsalar boş Necef’ten gelen karar
vardır!..
Bağdat Hükümeti’nin orantısız güç
kullanması yalnızca halk öfkesini körüklemeye
yaradı.
On yılı aşkın bir süre önce milislerin,
Amerikan askerleriyle karşı karşıya geldiği,
Bağdat bölge kentinin parçası olan Sadr
kentinin yoksul Şii mahallelerinde,
kalabalıklar hem hükümet binalarını hem de
hükümeti destekleyen Şii tabanlı partilerin
bürolarını ateşe veriyor, yakıp yıkıyor.
“Bütün hükümeti devirmek ve hepsini söküp
atmak için buradayız… Hiçbirini
istemiyoruz. Ne Meclis Başkanı Muhammed
Halbusi, ne Başbakan Adil
Abdulmehdi. Hükümeti alaşağı etmek
istiyoruz,…” sloganları, protestocuların
sürekli dilinde.
Göstericiler, Bağdat’ın Yeşil Bölgesi’ne
yürümelerinin yanı sıra, güney Irak genelinde
çeşitli milis merkezlerini de hedef
aldılar.
Amare’deki Bedr milisleri ve Divaniye’deki
Asaib Ehl El Hak bunlar arasındaydı.
Nasıriye’deki Seyyid El Şüheda’nın genel
merkezi de ateşe verildi.
Grubun bölgede ne kadar güçlü olduğu göz
önünde bulundurulduğunda, bu, önemli bir
gelişmeydi.
Göstericiler, siyasi parti ve hükümet
binalarına da saldırdılar.
Divaniye’de Dava Partisi’nin, Samava’da
Hikmet Partisi’nin genel merkezleri ve
güneydeki Zi Kar, Kadisiye ve Vasit
illerindeki yerel yönetim binaları yakıldı.
Yüzlerce gösterici Misan vilayetinin Meşru
bölgesinde bulunan petrol kuyularına giden
ana yolu trafiğe kapattı.
Ayrıca petrol şirketleri çalışanlarının
işe gitmesini engelledi.
“İmam Humeyni Caddesi”nin adı “Ekim
Devrimi Şehitleri
Caddesi” olarak değiştirildi…
Irak’ta hükümet karşıtı gösteri düzenleyen
protestocular, Şiilerin merkezi olan Necef
şehrindeki ‘İmam Humeyni Caddesi’nin adını
‘Ekim Devrimi Şehitleri Caddesi’
olarak değiştirdi.
Protestocular, ‘İmam Humeyni Caddesi’nin
adını tabeladan silerek, aynı caddeye
“Halkın emriyle: Ekim Devrimi Şehitleri
Caddesi olarak değiştirildi” yazan bir afiş
astılar.
Bu ikonik gösterge, İran “Kum” kökenli din
anlayışının Irak topraklarında sonunun
geldiğinin işareti.
Necef'teki yerel yönetim, yerel konsey
tarafından yapılan ‘Necef Uluslararası
Havalimanı’na giden caddeye “İmam Humeyni
Caddesi adını verme” teklifini
Ağustos 2014'te onaylamıştı.
İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı ise 18 Şubat
2015 tarihinde caddeyi resmen
açmıştı.
İmam Humeyni, Şah rejimi tarafından sürgün
edildikten sonra Irak’ın Necef
şehrinde 14 yıl kalmıştı.
O köprünün altından çok sular aktı!.. Ne
eski tas ne eski
hamam var?
Bağdat'ta ve güneydeki bazı şehirlerde
yapılan gösterilerde, Irak'taki iktidar
sahiplerine Tahran nüfuzunun egemenliği
altında olduklarına ilişkin ithamlarda bulunan
protestocular, İran bayrağı da yaktı.
Kerbela'daki İran Konsolosluğu taşlandı.
Olay yerinden paylaşılan görüntülerde,
konsolosluk binasından dumanlar yükseldiği
görüldü.
Ülkenin güneyindeki Zikar vilayetinde ise
göstericiler, Bakanlar Konseyi Genel
Sekreteri Hamid el-Gazzi'nin inşaat
halindeki evini ateşe verdi.
Başkent Bağdat başta olmak üzere, ülkenin
orta ve güney kentlerine yayılan
eylemlerde, Ekim ayının başından bu yana
200'den fazla kişi hayatını kaybetti, 8 bine
yakın kişi yaralandı.
Birleşmiş Milletler ise Irak'ta
protestoların başlamasından bu yana 229 göstericinin
öldüğünü açıklamıştı.
Irak halkı, Irak yönetiminde ABD-İran
çekişmesini istemediğini ve bağımsız bir
Irak istediğini iradesiyle ortaya koyuyor.
Yolun sonu görünüyor!..
Irak ve Lübnan'da haftalardır süren
eylemlerde halk, canına tak ettiği için,
yolsuzluğun son bulmasını ve
hükümetlerinin istifasını istiyor.
Oysa bu “de-facto” durum İran'a
rahatsızlık verici. İran’ın güvenlik algısına göre bu
eylemler, İran'ın Lübnan ve Irak'taki
çıkarlarına yönelik tehdit.
Lübnan ve Irak’ta milli karaktere sahip
gösterilerin hedefinde İran destekli mevcut
siyasi iktidarlar var.
Neden göstericiler, ülkelerindeki iktidarı
hedef alıyor hiç
düşündünüz mü?
Çünkü bu iktidarlar, yönetimler İran
destekli gruplar sayesinde ayakta duruyor.
İran, başında ABD belası varken, iki
ülkede de yaşanan gerginlikten ve karmaşadan
uzak durmak isteyebilir.
Ama korkunun ecele faydası yok. Sokaklara
kızgın lavlar gibi akan göstericilerin
hedefinde İran'ın yerel müttefikleri olan
silahlı kuvvetler de var.
Bush’a ayakkabı fırlatan gazeteci,
eylemcilerin arasında…
Amerika Birleşik Devletleri eski Başkanı
George W. Bush'a basın toplantısı sırasında
ayakkabılarını fırlatın Iraklı gazeteci,
ülkeyi sarsan hükümet karşıtı gösterilerde
yeniden sahneye çıktı.
ABD eski Başkanı Bush, 2008 yılında Irak
ziyareti sırasında Iraklı gazeteci el-
Zeydi'nin ayakkabılı saldırısına uğramıştı.
Gazeteci, basın toplantısı sırasında
dönemin Irak Başbakanı Nuri el-Maliki'nin
yanında duran Bush’a, "Bu Irak
halkının sana hoşçakal öpücüğü, seni köpek"
diye bağırarak ayakkabısını fırlatmıştı.
Bu hareketi nedeniyle yaklaşık 1 yıl hapis
cezasına çarptırılan el-Zeydi, ülkedeki
direniş hareketinin bir simgesi haline
gelmişti.
Bağdat’ta Türk Lokantası, direnişin merkez
üssü…
Irak'ın başkenti Bağdat'ta başlayan ve
ülke geneline yayılan hükümet karşıtı
gösterilerin ana merkezi başkentin
göbeğinde ve "Türk Lokantası" adıyla bilinen terk
edilmiş bir alışveriş merkezi oldu.
Saddam Hüseyin zamanında yapılan Dicle
Nehri kıyısındaki 14 katlı metruk binada
toplanan çoğunluğu gençlerden oluşan
göstericiler, hükümet istifa edene kadar mekanı
terk etmemekte kararlı olduklarını
belirtiyor.
Iraklı yüzlerce gösterici, burada yatıp
kalkarak, yemeklerini de burada yiyor. Birçok
genç, ailelerini günlerdir görmediklerini,
duş alamadıklarını ancak protestolara devam
edeceklerini söylüyor.
Göstericiler "Türk Lokantası bizim
kalemiz. Protestolar başladığından beri
buradayız. Burada yiyor içiyor, kısaca
burada yaşıyoruz. Halkını yok eden ve
yolsuzluğa saplanmış hükümetin gitmesini
istiyoruz" diyor.
Türk Lokantası Tahran'a verilen anlamlı
bir mesaj.
Çünkü Türk Silahlı Kuvvetleri’ne mensup
askeri birlikler, son operasyonda, 2016'da
İran ve Rus askeri uzmanlarının ortak
çalışmasıyla kurulan Suriye ordusuna bağlı 5
Kolordu'nun paydaşları, Suriye, İran ve
Hizbullah güçleriyle çatıştı.
5 Kolordu’da komutanlık yapacak olanlar
Hizbullah’ın özel birliklerinden seçilmişti.
5 Kolordu’nun görev alanı Humus’un kuzeyi,
İdlib ve Rakka. Suriye rejim
ordusundan rol çalan İranlı paramiliter
güçler, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin öncü
birliklerine saldırdılar.
İran da, ne öncesinde ne sonrasında asla
Türkiye’nin, Suriye politikasını tasvip
etmedi. Çünkü Türkiye’yi, Doğu ve Güney
sınırlarından muhasaraya alan bir “Şii
terör kuşağı” inşa ediyordu.
Türkiye, şimdi İran'ı kendi tuzağına
düşürdü.
Irak Şiileri’yle hesap soruyor. “Türk
Lokantası” ne anlama geliyormuş? Kasım
Süleymani’ye sormalı.
İran’a mesaj, sadece Bağdat'tan Beyrut'tan
değil; Tebriz’de
yüzbinlerce “Traktör” taraftarı Türk
Ordusu’na selam
durdu!..
İran Futbol Ligi'nde mücadele eden “Güney
Azerbaycan Türkleri”nin temsilcisi
“Traktör Tebriz” futbol takımının
taraftarları, İstiklal maçında "Türkiye" sesleriyle
Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine
düzenlediği harekatı destekledi.
İran'ın Tebriz bölgesinin takımı olan
Traktör'ün yaklaşık 80 bin taraftarı “Asker
selamı” da vererek Türkiye'nin “Barış
Pınarı Harekatı'na destek verdi. Traktör
takımının teknik direktörlüğünü Mustafa
Denizli yapıyor.
Mustafa Denizli 'nin çalıştırdığı Traktör
Futbol Kulübü'nün İstiklal ile oynadığı futbol
maçında 80 binin üzerinde Traktör
taraftarı asker selamı verip Sehend Stadyumu'nu
'Türkiye' tezahüratlarıyla inletti.
İzmirli teknik direktör Mustafa Denizli
'ye sevgi gösterisinde bulunup hep bir ağızdan
"Türkiye" diyerek tribünleri
inleten taraftarlar, müthiş bir görsel şov sundu.
Maçı izlemek için Tahran, Erdebil başta
olmak üzere, dört bir yandan gelen 80 bine
yakın taraftar, statta tarihi görüntülere
imza attı.
Traktör taraftarları Tebriz'in
sokaklarında birbirlerine asker selamı verdi.
Sahi, Sadr Hareketi lideri Mukteda
es-Sadr, bu maçı izledi mi?
Türk askeri selamı verip, Türkiye
tezahüratı yaptı mı?
Doğrusu merak ediyorum.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
No comments:
Post a Comment