Saturday, November 30, 2024

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 2 Aralık Pazartesi günü Türkiye'ye ziyarette bulunacak - 30 Kasım 2024

 

Iran'dan Dikkat çeken ziyaret - 30 Kasım 2024 - Akşam. com.tr 

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 2 Aralık Pazartesi günü Türkiye'ye ziyarette bulunacak. Söz konusu ziyaretin, Suriye'deki Esed karşıtı muhalif grupların ilerleyişinin ardından gelmesi dikkat çekti.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 2 Aralık Pazartesi günü Türkiye'ye ziyarette bulunacak.

Dışişleri Bakanlığı, Erakçi'nin ziyaretine ilişkin yazılı açıklama yaptı.

İran'dan dikkat çeken ziyaret... Suriye'de yaşananların ardından Türkiye'ye geliyor

Açıklamada, Erakçi'nin 2 Aralık'ta Türkiye'ye ziyaret gerçekleştireceği bildirildi.

İRAN VE RUSYA ARASINDA SURİYE GÖRÜŞMESİ

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Suriye'deki gelişmeleri ele aldı.

İran Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, iki bakan görüşmede, 'Suriye'deki durumun çözümü için Astana sürecinin üç garantörü olan Türkiye, İran ve Rusya arasında koordinasyonun sağlanması gerektiğini' dile getirdi.

İran'dan dikkat çeken ziyaret... Suriye'de yaşananların ardından Türkiye'ye geliyor

'Erakçi ile Lavrov, Suriye'nin ulusal egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve terör örgütleriyle mücadelesini kararlılıkla destekleyeceklerini belirtti.' ifadelerine yer verilen açıklamada, Rus Bakan Lavrov'un da Suriye konusunda 'tüm tarafların koordinasyonunun ve yakın istişarelerin devamının önemini' vurguladığı kaydedildi.

Rusya Dışişleri Bakanlığının açıklamasına göre de iki bakanın görüşmesinde, 'Suriye'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne yönelik güçlü destek' teyit edildi.

Bakanlar, Suriye'deki durumu istikrara kavuşturmayı amaçlayan ortak çabaların yoğunlaştırılması ve Astana formatı çerçevesinde durumun kapsamlı bir şekilde acilen ele alınması gerektiği konusunda mutabık kaldı.

İran'dan dikkat çeken ziyaret... Suriye'de yaşananların ardından Türkiye'ye geliyor

ARAKÇİ, ŞAM'I ZİYARET EDECEK

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'nin yarın Suriye'nin başkenti Şam'ı ziyaret edeceği bildirildi.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, basına yaptığı açıklamada, Erakçi'nin yakın zamanda bölge ülkelerinin birçoğunu ziyaret ederek, bölgesel meseleler ve son gelişmeler hakkında istişarelerde bulunacağını belirtti.

Bu kapsamda Erakçi'nin Suriye'deki üst düzey yetkililerle görüşmek üzere yarın Şam'a gideceğini, daha sonra Türkiye'yi ziyaret edeceğini aktaran İranlı Sözcü, Erakçi'nin Türkiye'deki temaslarını tamamladıktan sonra bölgedeki başka ülkeleri de ziyaret edeceğini kaydetti.

The National Interest November 28, 2024 Why the North Korea-Russia Alliance Is a Grave Threat

 The  National Interest 

November 28, 2024  

Why the North Korea-Russia Alliance Is a Grave Threat


In this volatile and extremely uncertain landscape, South Korea has little to gain and much to lose by taking premature action that might harm its national interests.


by Byong-Chul Lee

 

The deployment of North Korean troops to support Russia in the war with Ukraine, once speculative, is now confirmed. Russia has stopped short of outright denial that North Korean soldiers are already on Russian soil, positioned to aid the Kremlin’s efforts on the Ukrainian front. 


On October 25, President Vladimir Putin revealed that under a Comprehensive Strategic Partnership Treaty signed with North Korea this past June, discussions are underway to determine if, and to what extent, Pyongyang might further assist Moscow. North Korea’s foreign ministry also commented on this possibility, stating that if North Korean forces are deployed, their actions would align with “international legal norms.” 


This convergence between Russia and North Korea is unsurprising, but it is also deeply troubling. 


Since the onset of Russia’s invasion in February 2022, North Korea has remained one of Moscow’s staunchest supporters. During a UN General Assembly emergency special session on March 2, 2022, North Korea joined a small group of countries opposing a resolution condemning Russia’s aggression. In early 2023, Kim Yo-jong, sister to Kim Jong-un, went further, mocking the Ukrainian government, suggesting that they were “no match for Russia” and warning that their nuclear “delusions” could make them a target for Russian nuclear strikes. 


After the failed 2019 Hanoi summit with then-President Trump, Kim Jong-un abandoned the United States as a central player in his strategic calculus. 


In the meantime, South Korea’s response has been unusually proactive. On October 22, Deputy National Security Advisor Kim Tae-hyo announced that South Korea would take “phased response measures” in reaction to this deepening North Korea-Russia military cooperation. While the specifics remain undisclosed, the conservative Yoon Suk-yeol government of South Korea seems ready to expand its support for Ukraine, potentially even considering military aid. 


Any notion of a quick end to this conflict is, however, unrealistic. The situation feels disturbingly reminiscent of the interwar period (1919–1939) between the world wars. The outlook for Ukraine remains unclear, with President Biden unlikely to achieve a resolution before his term ends. Meanwhile, Russia continues to launch relentless missile and drone strikes on Ukrainian infrastructure, further destabilizing the region. 


When U.S. President-elect Donald Trump returns to the White House in 2025, Ukraine may face an even more uncertain future. The soon-to-be forty-seventh president has claimed he could end the war “in twenty-four hours,” a promise many assume implies the withdrawal of American aid for Ukraine if re-elected, but has offered no further details. Not surprisingly, his unpredictable approach and apparent rapport with President Putin could result in a peace deal favoring Russia. 


At the same time, we see early signs that Western nations, including the United States, are exploring more direct actions against Russia. This is a testament to the breakdown of the post-Cold War, U.S.-led unipolar order, and the emergence of a multipolar world marked by heightened instability. 


In this volatile and extremely uncertain landscape, South Korea has little to gain and much to lose by taking premature action that might harm its national interests. Shattering over three decades of diplomatic relations with Russia to support Ukraine’s uncertain future is an imprudent gamble. Even during tough economic times in the 1970s, South Korea avoided such reckless moves. 


History offers a cautionary tale. During the Vietnam War, Seoul sent some of its most elite units to aid the defense of South Vietnam, a decision driven by national interests and economic needs. 


Today, South Korea’s national strength is considerably greater, and North Korea is a nuclear-armed state with considerable conventional forces. Therefore, South Korea’s foreign policy should be based on strategic calculation, not knee-jerk responses to shifting global pressures. 


There is also a real risk that the Seoul government may resort to reactive, short-term measures in response to what can only be described as the “absurdity of diplomacy” between Kim Jong-un and Putin. Instead, South Korea must prioritize de-escalation and careful management of inter-Korean tensions. South Korean decision-makers, most of whom are relatively hawkish, should exercise particular caution, as missteps could destabilize an already precarious situation. 


Reckless foreign policy actions that prioritize values over national interests may sound noble, but they are the stuff of second-rate strategies. In a sense, North Korea likely views this conflict as an opportunity to advance its military capabilities and potentially deceive international watchdogs like the IAEA. As part of its growing alliance with Moscow, the communist regime in North Korea may be poised to receive advanced military technology, including intercontinental ballistic missile (ICBM) technology and satellite reconnaissance capabilities. These developments could dramatically boost its nuclear program. If North Korea-Russia cooperation solidifies into a full-fledged military alliance, akin to the U.S.-South Korea Mutual Defense Treaty, it could seriously destabilize Northeast Asia. 


For Pyongyang, which appears to be determined to pull up the drawbridge between the two Koreas, the Ukraine war presents a strategic opportunity. The chances of voluntary denuclearization are now effectively zero. In this climate of deepening “adversarial duality” between North Korea and the rest of the world, we cannot ignore the “inconvenient truths” we now face: the end of unipolarity, the hardening of geopolitical blocs, and North Korea’s relentless nuclear advancements. These realities make the growing North Korea-Russia alliance a serious and immediate threat. 


In a rapidly changing global structure, it is no coincidence that Mr. Kim has set his survival strategy on the “two hostile states” doctrine, shifting his diplomatic pendulum from President Xi Jinping to Putin. However, this doesn’t mean that North Korea can entirely replace China with Russia. While it’s not a mechanical equidistant diplomacy akin to the Sino-Soviet split, Kim’s choice of Russia over China appears aimed at advancing nuclear capabilities. The essence of nuclear weapons has evolved from being contained within U.S.-led nonproliferation norms to a kind of chess game involving major powers like the United States, Russia, and China. 


All in all, the North Korean nuclear equation has grown more complex, making it harder to untangle. The UN Security Council’s role has also become ineffective. 


The North Korean nuclear issue is a dependent variable within the competitive dynamics of great powers. The war in Ukraine vividly illustrates this shift toward a multipolar world. Both denuclearization and unification, which are the starting points for strengthening the peace and stability in the region, have ultimately become challenges that our generation is unlikely to resolve.


Byong-Chul Lee is an Assistant Professor at Kyungnam University’s Institute for Far Eastern Studies (IFES) in Seoul, South Korea. His research interests include North Korean denuclearization, nuclear non-proliferation, and policies on ROK-US relations. Before joining the IFES, Dr. Lee worked as an aide to the Presidential Senior Secretary for Foreign and National Security Affairs and served as a foreign and national security policy planning staff member at the Presidential Office of South Korea from 1993 to 1999. He also served as a special aide and policy planning secretary to the Speaker of the National Assembly from 2015 to 2016. His op-eds and comments have appeared in The New York Times, 38North, Bulletin of the Atomic Scientists, YaleGlobal, Project Syndicate, and The South China Morning Post, among other publications.







The  National Interest 

November 28, 2024  

Why the North Korea-Russia Alliance Is a Grave Threat


In this volatile and extremely uncertain landscape, South Korea has little to gain and much to lose by taking premature action that might harm its national interests.


by Byong-Chul Lee

 

The deployment of North Korean troops to support Russia in the war with Ukraine, once speculative, is now confirmed. Russia has stopped short of outright denial that North Korean soldiers are already on Russian soil, positioned to aid the Kremlin’s efforts on the Ukrainian front. 


On October 25, President Vladimir Putin revealed that under a Comprehensive Strategic Partnership Treaty signed with North Korea this past June, discussions are underway to determine if, and to what extent, Pyongyang might further assist Moscow. North Korea’s foreign ministry also commented on this possibility, stating that if North Korean forces are deployed, their actions would align with “international legal norms.” 


This convergence between Russia and North Korea is unsurprising, but it is also deeply troubling. 


Since the onset of Russia’s invasion in February 2022, North Korea has remained one of Moscow’s staunchest supporters. During a UN General Assembly emergency special session on March 2, 2022, North Korea joined a small group of countries opposing a resolution condemning Russia’s aggression. In early 2023, Kim Yo-jong, sister to Kim Jong-un, went further, mocking the Ukrainian government, suggesting that they were “no match for Russia” and warning that their nuclear “delusions” could make them a target for Russian nuclear strikes. 


After the failed 2019 Hanoi summit with then-President Trump, Kim Jong-un abandoned the United States as a central player in his strategic calculus. 


In the meantime, South Korea’s response has been unusually proactive. On October 22, Deputy National Security Advisor Kim Tae-hyo announced that South Korea would take “phased response measures” in reaction to this deepening North Korea-Russia military cooperation. While the specifics remain undisclosed, the conservative Yoon Suk-yeol government of South Korea seems ready to expand its support for Ukraine, potentially even considering military aid. 


Any notion of a quick end to this conflict is, however, unrealistic. The situation feels disturbingly reminiscent of the interwar period (1919–1939) between the world wars. The outlook for Ukraine remains unclear, with President Biden unlikely to achieve a resolution before his term ends. Meanwhile, Russia continues to launch relentless missile and drone strikes on Ukrainian infrastructure, further destabilizing the region. 


When U.S. President-elect Donald Trump returns to the White House in 2025, Ukraine may face an even more uncertain future. The soon-to-be forty-seventh president has claimed he could end the war “in twenty-four hours,” a promise many assume implies the withdrawal of American aid for Ukraine if re-elected, but has offered no further details. Not surprisingly, his unpredictable approach and apparent rapport with President Putin could result in a peace deal favoring Russia. 


At the same time, we see early signs that Western nations, including the United States, are exploring more direct actions against Russia. This is a testament to the breakdown of the post-Cold War, U.S.-led unipolar order, and the emergence of a multipolar world marked by heightened instability. 


In this volatile and extremely uncertain landscape, South Korea has little to gain and much to lose by taking premature action that might harm its national interests. Shattering over three decades of diplomatic relations with Russia to support Ukraine’s uncertain future is an imprudent gamble. Even during tough economic times in the 1970s, South Korea avoided such reckless moves. 


History offers a cautionary tale. During the Vietnam War, Seoul sent some of its most elite units to aid the defense of South Vietnam, a decision driven by national interests and economic needs. 


Today, South Korea’s national strength is considerably greater, and North Korea is a nuclear-armed state with considerable conventional forces. Therefore, South Korea’s foreign policy should be based on strategic calculation, not knee-jerk responses to shifting global pressures. 


There is also a real risk that the Seoul government may resort to reactive, short-term measures in response to what can only be described as the “absurdity of diplomacy” between Kim Jong-un and Putin. Instead, South Korea must prioritize de-escalation and careful management of inter-Korean tensions. South Korean decision-makers, most of whom are relatively hawkish, should exercise particular caution, as missteps could destabilize an already precarious situation. 


Reckless foreign policy actions that prioritize values over national interests may sound noble, but they are the stuff of second-rate strategies. In a sense, North Korea likely views this conflict as an opportunity to advance its military capabilities and potentially deceive international watchdogs like the IAEA. As part of its growing alliance with Moscow, the communist regime in North Korea may be poised to receive advanced military technology, including intercontinental ballistic missile (ICBM) technology and satellite reconnaissance capabilities. These developments could dramatically boost its nuclear program. If North Korea-Russia cooperation solidifies into a full-fledged military alliance, akin to the U.S.-South Korea Mutual Defense Treaty, it could seriously destabilize Northeast Asia. 


For Pyongyang, which appears to be determined to pull up the drawbridge between the two Koreas, the Ukraine war presents a strategic opportunity. The chances of voluntary denuclearization are now effectively zero. In this climate of deepening “adversarial duality” between North Korea and the rest of the world, we cannot ignore the “inconvenient truths” we now face: the end of unipolarity, the hardening of geopolitical blocs, and North Korea’s relentless nuclear advancements. These realities make the growing North Korea-Russia alliance a serious and immediate threat. 


In a rapidly changing global structure, it is no coincidence that Mr. Kim has set his survival strategy on the “two hostile states” doctrine, shifting his diplomatic pendulum from President Xi Jinping to Putin. However, this doesn’t mean that North Korea can entirely replace China with Russia. While it’s not a mechanical equidistant diplomacy akin to the Sino-Soviet split, Kim’s choice of Russia over China appears aimed at advancing nuclear capabilities. The essence of nuclear weapons has evolved from being contained within U.S.-led nonproliferation norms to a kind of chess game involving major powers like the United States, Russia, and China. 


All in all, the North Korean nuclear equation has grown more complex, making it harder to untangle. The UN Security Council’s role has also become ineffective. 


The North Korean nuclear issue is a dependent variable within the competitive dynamics of great powers. The war in Ukraine vividly illustrates this shift toward a multipolar world. Both denuclearization and unification, which are the starting points for strengthening the peace and stability in the region, have ultimately become challenges that our generation is unlikely to resolve.


Byong-Chul Lee is an Assistant Professor at Kyungnam University’s Institute for Far Eastern Studies (IFES) in Seoul, South Korea. His research interests include North Korean denuclearization, nuclear non-proliferation, and policies on ROK-US relations. Before joining the IFES, Dr. Lee worked as an aide to the Presidential Senior Secretary for Foreign and National Security Affairs and served as a foreign and national security policy planning staff member at the Presidential Office of South Korea from 1993 to 1999. He also served as a special aide and policy planning secretary to the Speaker of the National Assembly from 2015 to 2016. His op-eds and comments have appeared in The New York Times, 38North, Bulletin of the Atomic Scientists, YaleGlobal, Project Syndicate, and The South China Morning Post, among other publications.




































Hasan Köse (Araştırmacı Yazar -Karar gazetesi ) Hangi Cemaat N_Neyin Tarikatı - 24 Kasım 2024

 

Araştırmacı yazar Hasan Köse “FETÖ özelinde bir “cemaatin” Türkiye’de bunca güce ve konuma nasıl yükselebildiği ve neticede devleti tehdit edebilecek, millet iradesine ipotek koymaya kalkacak cürete nasıl ulaşabildiği yeterince tartışılmadı. Toplumda ayık bir bakış net bir düşünce oluşmadı. Siyasal iktidar ve devlet aygıtlarının net bir mahiyet analizi yapıp yapmadığı da şüpheli” diyor.


15 Temmuz 2016 sonrasında Fethullah Gülen Hareketi birçok cihetten birçok kitap, makale, araştırma ve televizyon programlarına konu oldu ve halen de konuşulmaya devam ediyor. Özelde İslam, genelde din-devlet ilişkisi, din-tarikat/cemaat ilişkisi üzerinden tarihte, İslam tarihinde, Türk İslam tarihinde, Cumhuriyetin ilk yıllarında, günümüz dünyasında ve Türkiye’de durumları konumları, kendi algıları ve onlarla ilgili algılar üzerinden yeterince tartışılmadı.

Örgütlenme biçimlerindeki yapısal sorunlar gerek İslam Tarihi ve Medeniyeti gerekse Türkiye toplumunun yapısı açısından tartışılmadı. FETÖ özelinde bir “cemaatin” Türkiye’de bunca güce ve konuma nasıl yükselebildiği ve neticede devleti tehdit edebilecek, millet iradesine ipotek koymaya kalkacak cürete nasıl ulaşabildiği yeterince tartışılmadı. Toplumda ayık bir bakış net bir düşünce oluşmadı. Siyasal iktidar ve devlet aygıtlarının net bir mahiyet analizi yapıp yapmadığı da şüpheli. Bu bağlamda FETÖ yapılanması, mitolojik inançları, politik örgütlenme biçimi, dini jargonu, devletle ilişkisi, devlet üzerinden CIA-NATO-Gladio bağlantısı, MİT’i baypas ederek doğrudan yabancı istihbarat örgütleriyle ilişkileri bütüncül bir şekilde analiz edilerek ortaya koyulmadı.

Türkiye’de dindar olmayan kesimler liberaller ve bazı İslamcı muhafazakarların bir bölümü halen “tarikat-cematleri” STK olarak görürken, bazı İslamcı-muhafazakarlar “Dinin varlığının ve devamının zorunlu unsuru olarak” görmeye devam etmektedir. Dindar olmayan diğer kesimler ise, tümünü devrim karşıtı, cumhuriyet, laiklik ve devlet düşmanı bir tehdit olarak görmektedirler. Bu nedenlerden dolayı “tüm faaliyetlerinin durdurulması, yasaklanması ve ceza-i takibata uğratılmasını” istemektedirler. Bu üç yaklaşım da sorunludur. 

Söz konusu yaklaşımların ilki; bu yapılar fiilen mensup dindar bireyle devlet arasında regülasyon kurumları olsa da STK olarak tanımlanması üç cihetten yanlıştır. STK/NCO’lar belli toplumsal alanlarda, belli sorunları, belli sınırlar içinde demokratik sivil baskı yollarını kullanarak, gereğinde lobi faaliyetleri de yürüterek, çözmeye çalışan, anayasal-yasal işleyiş ve işlevleri demokratik “sivil” kurumlardır. Hiyerarşik düzenle toplumun genelini yönetmek amacıyla ülkenin en alt idari biriminden en üst idari birimine kadar bir “paralel örgütlenmeye” gitmezler. Toplumdan, devletten ve kamudan devşirdikleri güçle şirketleşip, güç temerküz etmezler.

Kamu kurumlarında örgütlenerek oluşturdukları gücü hiyerarşi içinde bireylere ve toplumsal kesimlere karşı baskı, şantaj ve infaz aracı olarak kullanmazlarlar. Toplumun geleceğini ipotek altına almak için bir lider ve bir anlayışa bağlı olarak anaokulundan akademiye kadar yapılanarak, akademiyi ve eğitimi uzak gelecekteki idealarını gerçekleştirmek adına “amaca ulaşmak için her yol mübah” görüp mankurtlaştırmazlar. Toplumsal ahlakı, salim aklı ve bilimi çürütme pahasına kendi adamlarını yerleştirmezler. Önlerine çıkan haklı-haksız kim olursa olsun hukuk ve ahlak dışı yollarla yok etmezler. Devletin bütün kritik kurumlarına sızıp oralarda yapılanarak orta ve uzun vadede devleti cebren ve hile ile ele geçirmeyi hedeflemez ve bunun için de başka istihbarat kurumlarıyla iş tutmazlar. “Kendi devletlerinin” en mahram bilgilerini satmazlar ya da içerde şantaj malzemesi yapmazlar. STK’ların iç karar mekanizmaları demokratiktir. Liderlik değişimi sulbiyet, sıhriyet veya ünsiyetle değil, demokratik müzakere ve seçim yoluyla olur. 

İkinci görüş; “cemaat ve tarikatların dinin/İslam varlık biçimi ve devamı için zorunlu” görülmesidir. Bu düşünce tarihe ve günümüz sosyolojik gerçekliğine külliyen aykırıdır. Raşit halifeler ve tabiin devrinde “topluma kapalı, hiyerarşik yapılar, paralel örgütlenmeler” hayat bulamamış, fitne sayılmış ve şiddetle kınanmıştır. Takip tedbire muhatap olmuşlardır.

Üçüncü görüş; “hepsinin dibine kibrit suyu dökme” yaklaşımı ise; insan tabiatına, tarihe ve sosyolojiye aykırı olduğu kadar demokrasinin temel ilklerine de aykırıdır. Burada konuyu dinlerin tabiatı ile devletin tabiatı arasındaki çatışmayı dinli-dinsiz, imanlı-imansız inanan ya da pozitivist olmaklık üzerinden değil, objektif bir zeminde toplumsal maslahat gözetilerek geçmişte olan, bugün olan ve olması gereken ahenk açısından hem din üzerinden dindarlarca hem İslam tarihi ve Türk tarihi üzerinden hem de devletin doğası üzerinden analiz edilmesi tartışılması gerekir. İşin bir tarafı İslam tarihinde cemaat ve tarikat kavramlarının etimolojisi ve tarih içerisinde yapısal durumunu tartışmak, diğer tarafı ise hem tarih içinde hem de bugün devlet yapısı ile tarikat cemaat yapılarının ilişkilerinde sağlıklı bir zemin arayışının nasıl mümkün olacağı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Anayasal sistemi içinde sınırlarının ne olacağı ile ilgili bir tartışma yürütmek gerekir. Cemaatler ve tarikatların “varlıklarının tartışılması” daha büyük fitnelere sebep olacak, yapıların daha da katılaşmasına mağduriyet psikolojisi ile “din düşmanlığı söylemi” ile daha geniş kitlelere kendilerini sunmalarına ve şimdiki kistik yapılarıyla daha da güçlenmelerine neden olacaktır. Mesele anayasa çerçevesi içerisinde nereye koyulacakları, yasallıklarının nasıl tanımlanacağı ve daha da önemlisi alanlarının ve sınırlarının ne olacağı ile ilgilidir.
Tartışmaya zemin olması için genel bir çerçeve ile bitirelim.

1- İslam tarihinde hiçbir siyasi iktidar eğer doğrudan kendi ideolojisi ve toplumsal meşruiyet zemini değilse hiçbir tarikatin/cemaatin devlet ve toplum içinde örgütlenmesine izin vermemiştir.

2- Hiç bir cemaat/tarikat toplumda idari bölgelere mesleki alanlara yayılarak dikey bir hiyerarşik düzenle örgütlenmemiştir.

3- İslam tarihinde ve Türk İslam tarihinde hiçbir siyasi otorite tarikat ve cemaatlerin “reşit” olmayan çocuklara eğitim vermesine izin vermemiştir. Bu pedagojik de değildir.

4- İslam tarihinde medreselerin hiçbirinde tarikat dersi ya da intisabı söz konusu olmamıştır.

5- İslam tarihinde ve Türk İslam tarihinde eğitim öğretimin finansmanı tamamen vakıf sistemi üzerinden sağlanmıştır. Ne devlet ne de toplumun genelinden bir bağış ya da tahsisat olmamıştır.

6- İslam tarihinde ve Türk İslam tarihinde hiçbir vakfın tarikatı hiçbir tarikatın vakfı yoktur. Vakıflar sivil kişilerin özel mülküdür. Tarikatlere tahsis edilmiş fakat gereğinde geri alınmıştır.

7- İslam tarihinde hiçbir tarikatın tüzel malı da tüzel kişiliği de yoktur. Çünkü tarikat ve cemaatler yatay örgütlenen, yaygın yetişkin eğitimi faaliyetlerdir. Hiyerarşik örgütlü yapılar değildirler. Bir lider etrafında hizmet eden bir grup yakını her zaman olmuş, geriye kalan insanlar eğitim amaçlı intisap etmişlerdir. Emir komuta zinciri değil, manevi bir bağ üzerinden seyr-i süluka matuf gönül bağlılığıdır. İstisna, fitne zamanlarında, siyasi otoritenin çürüdüğü zamanlarda liderlerine biat ederek siyasi bir cihet kazanarak isyan ve tedhiş eylemleri de olmuştur. Fakat bu durum başından itibaren bir dikey örgütlenme şeklinde asla olmamıştır.

Bu değerlendirmeden yola çıkarak net olarak söyleyebiliriz ki son yüz yıl içinde İslâm dünyasında ortaya çıkan tarikat/cemaat yapılarının hiç biri ne İslâm kültür literatüründeki cemaat/tarikat tanımına ne de İslam tarihinde neşvünema bulan tarikat ve cematlerin yapı, işlev ve işleyişine uygun değildir.

Sedat Ergin 14 soru ve yanıtta Halep / HTŞ (Heyet Tahrir Eş-Şam) krizi 30 Kasım 2024

 Sedat Ergin

14 soru ve yanıtta Halep / HTŞ (Heyet Tahrir Eş-Şam) krizi 

30 Kasım 2024 



1- Suriye’deki son sıcak gelişmeler Ortadoğu’da yaşanan büyük kriz ve sıcak çatışmalar ölçeğinde ne anlama geliyor? Heyet Tahrir eş-Şam Ortadoğu’da yeni bir aktör mü?


Suriye’deki son gelişmeler yalnızca bu ülkeyi değil, 7 Ekim 2023 tarihinde HAMAS’ın İsrail’e ağır saldırısı ve İsrail’in bu hamleye acımasız bir ‘soykırım’ stratejisiyle karşılık vermesiyle başlayan, İran’la İsrail arasındaki füze savaşları, ardından İsrail’in Lübnan’da açtığı askeri cepheyle çok sert bir türbülans içinde savrulmakta olan bölgede yeni bir durum yarattı. Çünkü, bu krizin ne yönde genişleyeceği ve nasıl sonuçlanacağı, Suriye’deki krize doğrudan ya da dolaylı taraf olan bütün aktörleri çok yakından ilgilendiriyor.


Suriye’deki jeopolitik denkleme şöyle bakalım: Öncelikle Türkiye, Rusya, ABD ve İran sahada askeri güç bulunduran ülkeler. İsrail, her gün Suriye’deki İran hedeflerini vurarak çatışmaların içinde yer alıyor.


Ayrıca Fırat’ın doğusunda PKK uzantısı YPG/PYD’nin omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolündeki bir “Özerk Yönetim” var. Bu yönetim ABD’nin himayesi altında bulunuyor. Silahlı Suriye muhalefetinin birinci kanadında eski adıyla “Özgür Suriye Ordusu” (ÖSO), yeni adıyla “Suriye Milli Ordusu” (SMO) yer alıyor. Bu silahlı gruplar Suriye’nin kuzeyinde Türkiye’nin kontrolü altındaki “güvenlikli bölgeler”de faaliyet gösteriyor.


Bir de silahlı muhalefetin Türkiye’nin kontrolündeki ÖSO/SMO çatısı dışında kalan ve Hatay’a komşu İdlib’de sahayı kontrol eden El Kaide kökenli Ebu Muhammed El Culani’nin önderliğindeki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) faktörü var. HTŞ İdlib’de, bakanlıkları da bulunan “Ulusal Kurtuluş Hükümeti” adıyla bir idari yönetim yapısı da kurmuş bulunuyor.


HTŞ’nin kontrolündeki İdlib bir bakıma Suriye’deki iç savaşın son kalelerinden biri olarak görülmekteydi. İşte Suriye’de patlak veren son olaylar buradaki dengeleri altüst etmesi nedeniyle sahada güç bulunduran bütün aktörlerin hepsinin konumlarını, çıkarlarını, risklerini etkileyecek boyutlar kazanmaya aday.


2- HTŞ’nin Halep’e saldırısı Suriye denkleminde neyi değiştirdi? İç savaş yeniden mi başladı?


Suriye iç savaşı 2011 yılı mart ayında başlamıştı. Muhtelif aşamalardan geçen iç savaşın kırılma noktası, geniş bir bölümü silahlı muhalefetin kontrolüne geçmiş olan Halep’te yaşandı. Esad ordusu, Rusya ve İran’ın destekleriyle Halep’i kuşatma altına aldı. Halep’teki direniş, 2016 aralık ayında muhalefetin yenilgiyi kabullenmesiyle son buldu.


Silahlı muhalefetin Halep’ten çekilmesi 22 Aralık 2016 tarihinde tamamlandı. Bu gelişme genellikle iç savaşın Esad rejiminin lehinde son bulması şeklinde yorumlandı. Suriye krizine siyasi bir çözüm bulunamasa da rejimin çökmeyeceği, Esad’ın kalıcı olduğu uluslararası camiada genel kabul haline geldi; Fırat’ın doğusu ve Suriye’nin kuzeyinin ne olacağı soruları açıkta kalmakla birlikte...


Son hadiselerle birlikte Suriye’nin bütün coğrafyasına yayılacak geniş ölçekli bir iç savaşın yeniden başladığını söyleyebilmek bu aşamada zor. Bununla birlikte ülkenin kuzeybatısında Halep’ten İdlib’e kadar uzanan bir coğrafyayı kapsayan yeni bir cephe açıldığını söylemek mümkün. Ama buradaki gelişmeler bütün Suriye ve buradaki aktörler açısından sonuç yaratacak.


3- Gelişmelerin Beşar Esad’a dönük sonuçları neler olabilir?


Silahlı muhalefetin 2016 sonunda çekildiği Halep’in kapılarına yedi yıl sonra yeniden dayanması sonucu Beşar Esad’ın çok büyük bir zemin kaybına uğradığı ortada. Kendisinin Suriye’de kontrolü önemli ölçüde eline aldığı algısı bu olaylarla ağır bir darbe yemiş oldu.


Suriye ordusunun bir direniş gösteremeyerek sahada ciddi bir şekilde dağılması Esad’ın askeri gücündeki zafiyeti, boşlukları bütün çıplaklığıyla gösterdi. Üstelik en önemli destekçileri olan Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ederek yürüttüğü savaş, diğer destekçisi İran’ın Hizbullah’ın Lübnan’daki yenilgisi de dahil olmak üzere İsrail karşısında gerilemesi, Esad’ı dış destekler bakımından da zor bir duruma sokmuş bulunuyor.


Denilebilir ki Esad, 2017 sonrasındaki en zor günlerini yaşıyor. Tabii gelişmeler kaçınılmaz olarak şu soruyu da tetikledi: Halep’i bile koruyamayan bir rejim ordusu, Türkiye’nin kuzeyden çekildiği bir senaryoda bu bölgenin güvenliğini nasıl sağlayabilecektir?


4- Esad’ın Halep’te sıkışık bir duruma girmesi Rusya açısından ne anlam ifade ediyor?


2015 yılında Suriye’de sahadaki duruma müdahale ederek rejimin düşmesini önleyip Beşar Esad’ı ayakta tutan Putin’in, müttefikinin bu kadar sıkışık bir duruma düşmesinden hoşnut olmayacağı aşikâr. Bu gelişmeler Esad gibi Putin açısından da bir prestij kaybı anlamına geliyor. Esad’ın hazırlıksız yakalanması bir yana, Rusya’nın istihbaratının da HTŞ’nin bu kadar sistemli, planlı bir saldırısını önceden haber alamaması düşündürücü.


Putin’in önemli bir açmazı Ukrayna’da savaş sahada sıcak bir şekilde seyrederken, Suriye’ye eskiden olduğu kadar geniş zaman ve kaynak ayırabilmek gibi bir lüksünün bulunmaması.


2024 yılında Ukrayna’da yürüttüğü savaşta cephede ilerleyebilmek için Kuzey Kore’den asker desteği alan bir Rusya’dan söz ediyoruz. Rusya’nın Suriye’deki askeri varlığı, HTŞ’yi Halep’in kapılarına kadar dayanabileceği bir saldırıdan caydıramadı. Ancak Rusya’nın hava gücündeki üstünlüğüne dayanarak HTŞ’ye çok ağır bir karşılık vermesi ihtimali yabana atılmamalıdır.


5- Erdoğan ile Putin arasındaki 5 Mart 2020 Moskova Mutabakatı’nda tesis edilen statüko geçerli mi? Halep-Şam bağlantısının kapanması ne anlama geliyor?


Söz konusu mutabakat 2020 yılı Şubat ayı sonunda İdlib-Halep ekseninde yaşanan büyük bir krizin ertesinde ortaya çıkmıştı. Bu krize, M-4 karayolu ile M-5 karayolunun stratejik bağlantı noktasında yer alan Serakip yerleşimi üzerinde Türkiye ile Esad Rejimi/Rusya ikilisi arasında yaşanan çatışmalar ve ardından Suriye/Rus savaş uçaklarının ortak saldırısında 33 Türk askerinin şehit olması yol açmıştı. Sonrasında yürütülen müzakereler bu mutabakatı beraberinde getirmişti.


Mutabakat, ana hatları itibarıyla Esad rejiminin Halep’ten çıkarak, M-4 otoyolu üzerinden Serakip’te M-5 otoyoluna bağlanıp Şam’a kadar karayoluyla erişim sağlayabilmesini mümkün kılıyordu. TSK’nın İdlib’deki askeri varlığı da M-4 otoyolunun üzerine çekilmiş, ancak bu karayolu üzerinde kuzey ve güneyde altışar kilometre derinliğinde bir güvenli koridor oluşturulması kararlaştırılmıştı.


Mutabakattaki Türk-Rus ortak devriyeleri projesi istenildiği gibi yürümemiştir. Aslında 5 Mart 2020 Mutabakatı’nın önemi, sıkça ihlaller olmakla birlikte genel bir göreceli çatışmasızlık ortamı yaratmış olmasıydı. Bu durum Esad rejimini Halep’te ciddi bir şekilde rahatlatmıştı. 5 Mart 2020 statükosu son 48 saat içinde önemli ölçüde sarsılmış görünüyor.


6- HTŞ nasıl bir örgüt? HTŞ’yi “terörist” listesine alan BM Güvenlik Konseyi kararları ne diyor?


HTŞ lideri Ebu Muhammed el Culani, Suriye iç savaşına 2012 yılında DEAŞ’ın Suriye’deki temsilcisi olarak bizzat kurucusu olduğu El Nusra örgütü ile katılmış, ardından 2013 yılında DEAŞ’tan koparak örgütüyle o dönemde Eymen el Zevahiri’nin liderliğindeki El Kaide’ye biat edeceğini duyurmuştur.


El Nusra, El Kaide’nin devamı olduğu gerekçesiyle BM Güvenlik Konseyi’nin DEAŞ, El Kaide ve bunlarla bağlantılı terör örgütlerini izleyen Yaptırımlar Komitesi’nin güncellediği terör örgütleri listesine dahil edilmiştir. Culani, 2016 yılında Cephe El Fetih Şam adlı yeni bir örgüt oluşturmuş, daha sonra 2017 yılında da bazı silahlı muhalif grupları da bünyesine alarak Heyet Tahrir eş Şam’ı (HTŞ) kurmuştur.


Gelgelelim BM Güvenlik Konseyi (BMGK) yaptığı değerlendirmede, bu isim değişikliğine itibar etmeyerek HTŞ’nin El Kaide/Nusra’nın şubesi olmaya devam ettiğini belirtmişti. BMGK, 2018 yılında HTŞ’yi de aynı gerekçelerle terör örgütleri listesine almıştır. Güvenlik Konseyi’nin daimi 5 üyesi de HTŞ konusunda bugüne dek mutabakat içinde hareket etmiştir.


Ayrıca BMGK’nın 2015 yılında kabul ettiği 2254 sayılı kararı, Suriye’deki terör örgütlerinin faaliyetlerinin “önlenmesi ve bastırılmasını” önemli hedeflerden biri olarak tanımlıyor. Bu örgütlerden biri de HTŞ.


7- Türkiye HTŞ’yi terörist olarak mı görüyor?


Evet. BMGK’nin ilgili komitesi belli aralıklarla terör örgütü listesini güncelliyor. Türkiye de BMGK terör örgütleri listesi güncellediğinde 2018 yılında HTŞ’yi de terör örgütü olarak kabul ederek yaptırım listesine almıştır.


Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan bu konudaki Cumhurbaşkanı kararı’ 31 Ağustos 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.


8- HTŞ, ABD’ye hangi mesajları veriyor? ABD HTŞ’ye nasıl bakıyor?


HTŞ lideri El Culani, ABD basınına yaptığı açıklamalarla Washington’a sıcak mesajlar göndererek, El Kaide ile bir bağlantısının kalmadığını, dolayısıyla BM’nin terör örgütü listesinden çıkmak istediğini duyuruyor.


Donald Trump’ın ilk başkanlık döneminde kendisinin Suriye Özel Temsilcisi olarak görev yapan Büyükelçi James Jeffrey’nin, 30 Ocak 2020 tarihinde yaptığı bir açıklamada HTŞ konusunda kullandığı esnek ifadeler dikkat çekici bulunmuştu.


 Jefrrey, bu açıklamasında HTŞ’nin bir “El Kaide türevi” olmakla birlikte ağırlıklı olarak Esad rejimine karşı savaştığına dikkat çekerek, “Kendilerinin terörist değil, yurtsever muhalif savaşçılar olduklarını ileri sürüyorlar. Bu iddialarını henüz kabul etmiş değiliz... Bir süredir uluslararası bir tehdit yarattıklarını da görmedik” diye konuşmuştu.


Gelgelelim, HTŞ’nin Güvenlik Konseyi terörizm listesinden çıkabilmesi, örgütü şiddetle eleştiren daimi üyeler Rusya ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin veto engeline takılması ihtimali nedeniyle kolay görünmüyor.


9- Halep’teki çatışmalar Türkiye’nin Esad rejimi ile ilişkileri normalleştirme arayışlarını nasıl etkileyebilir?


Kabul edelim ki, Suriye lideri Esad Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan gelen çağrılara olumlu karşılık verip Ankara ile sınırlı da olsa bir normalleştirme sürecini başlatmış olsaydı, bu gelişme Suriye’de oyun değiştirici yeni bir durum yaratacaktı.


Bu yönde bir gelişme, HTŞ’yi Türkiye’yi karşısına almaması için Esad’a karşı bir saldırıya kalkışmaktan caydırabilirdi. Son gelişmelerin, zaten ilerlemeyen normalleşme arayışlarını ne yönde etkileyeceği bu aşamada belirsiz görünüyor.


Bu sorunun yanıtı biraz da Esad’ın son saldırıdan kimi sorumlu tutacağı sorusuna bağlı. Her halükârda kendisini çok köşeye sıkıştığını hissettiği bir noktada Esad pekala farklı bir çizgiye kayıp Ankara ile köprü kurma ihtiyacını duyabilir.


Burada Rusya’nın alacağı tutum ve Esad’a ne yönde telkinlerde bulunacağı da kuşkusuz önem taşıyor.


10- Rusya’nın Tel Rifat ile Menbiç’ten çekildiği haberleri, Suriye Milli Ordusu (ÖSO) unsurlarının bu bölgelere dönük hareketlenmesi ne anlama geliyor?


Herkes dikkatlerini Halep’e çevirirken, Halep’in hemen kuzeyindeki Tel Rifat ve doğusunda Münbiç’te sahada yaşanan gelişmeleri de aynı tablonun içindeki unsurlar olarak görmek gerekiyor. Her iki bölgede de PKK uzantısı YPG unsurları faaliyet gösteriyor.


Putin 22 Ekim 2019 tarihinde Erdoğan ile vardığı Soçi mutabakatında YPG unsurlarını bu iki yerleşimden çekme taahhüdünü üstlenmiş, ancak Rusya bu taahhüdünü uygulamada yerine getirmemişti.


Ankara, dün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli üzerinden yaptığı bir açıklamayla “Tel Rifat ve Münbiç’teki terör gruplarının sivil halkı ve Türkiye’yi hedef alan saldırılarının arttığına” dikkat çekmiş ve Rusya’ya taahhütlerini hatırlatmıştır. Esad rejimi Halep’te zemin kaybettiği bir zamanlamada, Türkiye de YPG saldırılarının artması gerekçesiyle Tel Rifat ve Münbiç’e ilişkin hassasiyetlerini denkleme dahil etmektedir.


Bu hatırlatmanın, son zamanlarda Ankara tarafından gündemde tutulan Suriye’nin kuzeyine yeni bir askeri harekât söyleminin ertesinde olması da bu çerçevede dikkate alınmalıdır.


11- Durum kontrol altına alınamazsa kriz hangi boyutları kazanabilir?


Burada kaygı verici olan bir ihtimal, Suriye ve Rusya’nın, HTŞ’nin Halep ve batısındaki ilerlemesini durdurmak üzere hava üstünlüklerine başvurarak bu örgüte İdlib’de ağır bir karşılık vermeleridir. Sahadan gelen ilk işaretler bu yönteme işaret ediyor. İdlib, büyük ölçüde HTŞ’nin alan hâkimiyetindeki bir bölge. Rusya/Suriye ikilisinin, havadan sivil halkın da etkilenebileceği çok ağır karşı saldırıya yönelmesi Hatay’ın hemen yanı başındaki İdlib’i tam bir kaosun içine itebilir.


BM raporlarına göre İdlib bölgesinde büyük bir bölümü iç göçle yerlerinden olmuş insanların oluşturduğu 3.5 milyon dolayında bir nüfus yaşıyor. Böyle bir misilleme stratejisi Türkiye sınırına doğru yeni bir göç hareketini tetikleyebilir. Ancak, Türkiye’nin de İdlib’den bir göç dalgası ihtimalini caydırmak üzere burada oldukça kuvvetli bir askeri varlığının bulunması göz önünde tutulması gereken önemli bir faktördür.


12- Halep bunalımının ABD’deki yönetim değişikliğine denk gelmesi ne anlatıyor?


Girilen son kriz ABD’deki yönetim değişikliğinin tam ortasına denk geliyor. ABD’de biri halen işbaşında olan “gidici”, diğeri ise 20 Ocak’ta görevi devralmaya hazırlanan ancak fiilen iktidarı kendisinde toplamış “gelen” yeni yönetim olmak üzere iki başlı bir görüntü var. Uluslararası alandaki bütün aktörler hesaplarını yeni yönetime göre yaparken, Washington cephesinde bu tür geçiş dönemlerinin kargaşası yaşanıyor.


İşte Suriye tam bu geçiş döneminde dış dünyanın çok da yakından tanımadığı bir aktör olan HTŞ’nin rejime karşı oldukça kuvvetli bir hamleye girişmesine sahne oldu. Bu örgütün lideri El Culani’nin Esad rejiminin algısında yol açtığı belirgin tahribatla kendisini önümüzdeki dönemde Suriye’nin sahada hesaba katılması gereken aktörlerinden biri olarak tescil ettirmeye çalıştığı söylenebilir. Ancak kendisinin ve örgütünün BMGK’nın terör listesinde olması en büyük handikapıdır. Özellikle Rusya’nın bu örgüte yönelik en büyük itirazı HTŞ’nin terörist kimliğine odaklanıyor.


13- Ortaya çıkan jeopolitik tablo Türkiye’nin konumunu nasıl etkiler?


Öncelikle İdlib-Halep ekseninin 2020’den beri bir çatışmasızlık bölgesi olarak kalması Türkiye’nin dikkatlerini daha çok Fırat’ın doğusunda PKK’nın uzantısı gruplara yoğunlaştırabilmesini kolaylaştırmıştı. Ankara’nın en önemli kaygısı, dünkü Dışişleri açıklamasında görüldüğü gibi çok kalabalık bir iç göçmen kitlesinin yaşadığı İdlib’de sükunetin bozulması.


Bunun dışında Beşar Esad’ın sahadaki askeri gücünün zayıflığının ortaya çıkması, kendisinin üzerinde durduğu zemini belli ölçülerde sarsmış görünüyor. İçine girdiği bu sıkışmışlık durumu belirtiğimiz gibi, kendisini Türkiye karşısında yeni bir muhasebeye, normalleşme yönünde bir bakışa yöneltebilir. Ancak Esad’ın Halep’te uğradığı kayıplar bağlamında Türkiye’ye dönük olumsuz bir okuma yapması, bunun tam tersi yönünde bir sonuç doğurup, normalleşme arayışlarını daha da zora sokabilir.


14- Krizin düğümü yeni bir Erdoğan-Putin zirvesini davet eder mi?


Suriye’nin kuzeyinde 2016/2017 sonrasında sahada meydana gelen değişikliklerin önemli bir bölümü bir şekilde Türkiye ile Rusya arasında varılan mutabakatlarla şekillenmiştir. Bunların çoğunda, sahada yaşanan büyük gerilimlerin ardından Erdoğan ile Putin’in bir araya gelerek bir çözüm formülü bulup, bunu bir mutabakat metnine bağlamaları şeklinde yerleşmiş bir çizgi var. Bu zirveler her seferinde karşılıklı çıkarların, beklentilerin bir ver-al dengesine bağlanmasına sahne oldu. Bir kez daha aynı yöntemin tekrarlandığını görmek şaşırtıcı olmaz.


Her halükârda, yayılmakta olan son krizin Türkiye ile Rusya arasında bir noktada üst düzey siyasi diyaloğu davet etmesi kaçınılmaz görünüyor. Bu süreçte yakından bakılması gereken kritik bir soru, Türkiye’nin Menbiç-Tel Rifat’a dönük beklentilerinin de bu müzakerenin tamamlayıcı bir noktası olup olmayacağıdır. Benzer şekilde, bu bölgelerde sahadaki gelişmeleri de yakından izlemek gerekiyor.
















Responsible Statecraft - Is Turkey's big break with Israel for real? - Nov 21, 2024

 

Follow us on social


Is Turkey's big break with Israel for real?

Depends on who you ask, but there is a history here that may be difficult to escape

Middle East

In recent months, media reports have suggested that long-standing Israel-Turkey relations have reached a “breaking point,” particularly as Israel intensifies its attacks on Gaza and Lebanon. These claims exploded following President Recep Tayyip Erdogan’s declaration last Wednesday that Ankara has “currently severed all relations with Israel.”

That assertion, however, was complicated by the response from Israel’s foreign ministry, which stated it was “not aware of a change in the status of relations with Turkey,” despite the trade embargo imposed by Ankara last May.

Nonetheless, it is clear that the longstanding and generally cordial Israel-Turkey relationship is fractured, primarily due to the policies of the current Israeli government. A protracted war in Gaza, a second war in Lebanon, the expansion of settlement activities on the West Bank, and the intractability of the Palestinian issue have led to the present impasse. Yet, the long history of engagement and mutual interests suggests that their relationship will likely withstand the current challenges.

A long history

One of the most notable historical links between Turkey and the Jewish community dates back to the Ottoman Empire, which provided refuge to Jews fleeing persecution in Europe from the late 15th century onward. Jewish Ottomans enjoyed privileges, such as holding key positions in state institutions and engaging freely in business activities. Today, Turkey’s Jewish community, concentrated primarily in Istanbul, traces its roots to this era. The term “Mousavi,” a term derived from the biblical Moses and used instead of “Jew,” reflects an effort to avoid the negative connotations imposed by European prejudice.

Following World War II and the establishment of the state of Israel, the Mousavi community in Turkey continued to thrive – in stark contrast to Jews in Arab countries, most of whom were expelled or forced to flee their homelands. To this day, the Mousavi community remains largely silent during periods of heightened tensions between Israel and Turkey, avoiding public involvement in conflicts such as those in Gaza and the West Bank and prioritizing its security and sustainability within Turkey.

This legacy helped to influence Ankara’s post-World War II approach to the numerous Arab-Israeli conflicts. While Turkey repeatedly faced criticism from Arab states for recognizing Israel in 1948, Ankara has usually maintained a balanced position, in large part due to pressure from its American and European NATO allies.

Domestic considerations

Over the decades, Israel-Turkey relations have suffered frequent ups and downs, but shared interests have consistently brought the two sides back together. Of late, however, the bilateral relationship has deteriorated to historic lows for a number of reasons, primarily, however, as a result of changes in the ideologies of the two countries’ ruling parties.

Ultra-conservative coalitions in Israel have hardened policies on Palestinians and other minorities, fueled by their claims to the “promised land” and aspirations for a “Greater Israel,” the realization of which would impact Jordan, Lebanon and Syria, as well as the West Bank.

At the same time, since the AK Party’s rise to power in Turkey in 2002, Erdogan has pursued a foreign policy guided by “justice and Islamic values.” Rights for Palestinians have become an important driver, illustrated most dramatically perhaps by Erdogan’s confrontation with then-Israeli President Shimon Peres at the World Economic Forum in 2009. Tensions peaked with the 2010 Mavi Marmara incident, when Israeli forces killed 10 Turkish activists aboard a humanitarian aid ship bound for Gaza. Turkey demanded compensation and condemned Israel’s actions, further deepening the rift.

Yet there are a number of key issues that, so far, have prevented a complete break, notably the geoeconomic dynamics in the Eastern Mediterranean. Recent developments in energy politics have driven some reconciliation efforts and are likely to remain relevant if and when the Palestinian question is resolved. Shared interests in energy cooperation had prompted dialogue between Erdogan and Israeli leaders, including President Isaac Herzog and Netanyahu. Meetings, notably one in New York on September 20, 2023, signaled progress toward full normalization.

The October 7 attacks by Hamas three weeks later and subsequent Israeli military operations, however, reignited tensions, with Turkey condemning civilian casualties inflicted by Israel’s offensive and eventually filing a case with the International Court of Justice accusing Israel of genocide.

Prospects for rapprochement

Turkey’s approach to Palestinian issues is often perceived as a strategic factor for Israel, particularly due to Ankara’s engagement with and political support for various groups, including Hamas. However, its policy has fluctuated over the years, shaped by broader regional dynamics and Turkey’s shifting diplomatic priorities.

While Ankara has sought to reassert its leading role in promoting Palestinian aspirations — particularly through strong rhetoric and international legal actions after October 7 — its actual sway over groups like Hamas and Hezbollah remains subject to debate and varies depending on specific circumstances.

The recent allegation that Turkey has offered to host Hamas political offices is perceived by both Israel and the United States as a major setback to improving relations. Turkish officials reject the accusation, suggesting that permitting some Hamas members to “occasionally visit” Turkey does not equate to providing an institutional base for the group. Historically Turkey has taken in members of various opposition groups (as far back as the post-Russian Revolution period) but has been clear about prohibiting operational activities within its borders.

Israel has sought to counter Turkey’s regional influence in recent years by strengthening its ties with Greece, the Greek-led government of Cyprus and various Kurdish factions. Recent developments, such as Turkish allegations that the government in Nicosia is allowing U.S. and allied forces to use their ports for supplying Israel, certainly work against better relations.

Quo Vadis?

Nearly universal condemnation of Israeli military actions and few prospects for ceasefires – much less lasting peace – underpin the view that an intransigeant Israeli prime minister is the most disruptive factor in regional peace and stability. That perception is very much shared by Erdogan’s Turkey. There is a sense that only a successor Israeli government may offer an opportunity for serious dialogue.

Turkey-Israel relations is likely to return to a status quo antebellum, but that would require Israel to shift back to centrist policies, reject the expansionist and neo-colonial agenda of Israel’s ultra-orthodox and ethno-nationalist political parties, and clearly embrace a settlement that respects Palestinian aspirations for a viable state of their own.

Thanks to our readers and supporters, Responsible Statecraft has had a tremendous year. A complete website overhaul made possible in part by generous contributions to RS, along with amazing writing by staff and outside contributors, has helped to increase our monthly page views by 133%! In continuing to provide independent and sharp analysis on the major conflicts in Ukraine and the Middle East, as well as the tumult of Washington politics, RS has become a go-to for readers looking for alternatives and change in the foreign policy conversation. 

 

We hope you will consider a tax-exempt donation to RS for your end-of-the-year giving, as we plan for new ways to expand our coverage and reach in 2025. Please enjoy your holidays, and here is to a dynamic year ahead!

Top photo credit: President of Turkey Recep Tayyip Erdogan (Shutterstock/ Mustafa Kirazli) and Israeli prime minister Benjamin Netanyahu (Salty View/Shutterstock) 

\