Kitap tanıtımı: Büyükelçi Onur Öymen'in yeni kitabı "Çöküşten Zafere LOZAN- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e 200 yıllık Mücadele"

 

Büyükelçi Onur Öymen'in yeni kitabı " Çöküşten Zafere Lozan -Osmanlı'dan Cumhuriyet'e 200 yıllık Mücadele" hakkında bazı gözlem ve düşüncelerimi sunuyorum. 

Kadim arkadaşım Onur Öymen, son iki yıldan bu yana üzerinde çalıştığı "Çöküşten Zafere LOZAN" kitabını imzalı olarak bana ulaştırdı. Onur'la arkadaşlığımız A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mülkiye)'ne giriş yılımız olan 1959'dan bu yana sürüyor. Kısaca, 64 yıllık bir vatanseverlik ve Cumhuriyet sevgisi tabanlı hatır-gönül ilişkisi diyebilirim. İkimiz de Dışişleri Bakanlığı sınavını dereceyle kazandık. 1964 Şubat ayından itibaren Bakanlığın merkez ve dış teşkilatında 40 yıl ülkeye hizmet aşkıyla çalıştık. Onur, 2002 Ağustos ayında yaş haddini beklemeden 38 yıllık hizmetini sonlandırdı ve emekli oldu. " Zor Rota" başlıklı kitabında, Bakanlık'taki görevlerini ve çalışmalarını geniş şekilde anlattı. 

Onur'un emeklilik döneminin çok verimli ve faal geçtiği biliniyor. TBMM'nde iki dönem CHP'den  milletvekili olarak özellikle ülkemizin dış politika sorunlarının tanıtımı ve savunmasında önemli katkılarda bulundu. Bununla beraber, emeklilik döneminde en önemli katkısı bana göre, uluslararası ilişkiler ve diplomasi alanında kaleme aldığı  kitaplarıdır.1998 yılında yayınlanan "Türkiye'nin Gücü" ve 2000 yılında yayımlanan "Geleceği Yakalamak" kitaplarından başlayarak, 2020 yılına değin okurlarına 12 adet kitap sundu. "Çöküşten Zafere LOZAN " onüçüncü kitabı oluyor. 

"Çöküşten Zafere LOZAN" yedi bölümden oluşuyor. Bu bölümlerin ana başlıklarını kaydetmenin eserin yapısını ve amacını anlamak açısından yararlı olacağını düşünüyorum. 

- Birinci bölüm: Çağın Gerisinde Kalan Osmanlı'yı Parçalama Girişimleri

- İkinci Bölüm : Dünya Savaşı, Osmanlı'da Son Perde

- Üçüncü Bölüm : Emperyalizmi Dize Getiren Direniş: Türk Kurtuluş Savaşı

- Dördüncü Bölüm : Tarihimizin Büyük Diplomasi Zaferi : LOZAN

- Beşinci Bölüm : Lozan'da İkinci Perde

- Altıncı Bölüm : Çağdaş Cumhuriyet: Ulusun Kaderi Değişiyor

- Yedinci Bölüm : Etkili ve Barışçı Dış Politika 

"Çöküşten Zafer'e LOZAN" kitabını "atlamalı" olarak okudum. Daha sonra, kitabın tümünü de okumak istiyorum. Bu aşamada,  bazı hususları vurgulamak istiyorum.

- Yazar, kitabın amacını net olarak şöyle açıklıyor: " ... Osmanlı İmparatorluğu'nun gerileme dönemine girdikten sonra nasıl durdurulamaz bir çöküş sürecine yuvarlandığını ve devleti yönetenlerin bu çöküşü durdurabilecek güce, iradeye  ve birikime sahip olmadıklarını göstermek."

- Dolayısıyla, kitabın yapısı iki ana bileşenden oluşuyor: a)  Osmanlı'nın gerileme süreci    b) Kurtuluş Savaşı (Milli Mücadele) ve Lozan Barış Antlaşması.  429 sayfalık kitabın 150 sayfası, bir başka deyişle 1/3ü, Osmanlı dönemine, 164 sayfası ise- 1/3ten biraz fazla- Ulusal Kurtuluş Savaşına ayrılmış. 

- Kitabın kaynakçası yetkin isimlerin eserlerini içeriyor. Alev Coşkun, Feridun Cemal Erkin, Josef von Hammer, Afet İnan, Enver Ziya Karal, Lord Kinross, Andrew Mango, Justin McCarthy, Seha Meray, Osman Olcay, Rauf Orbay, İlber Ortaylı, Turgut Özakman, Stanford Shaw, Salahi Sonyel, Bilal Şimşir, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Liman von Sanders dikkat çeken isimler. 

- Onur Öymen'in "LOZAN" kitabı yakın tarihimize ışık tutuyor, ancak klasik anlamda bir tarih  kitabı değil. Nedenine gelince, her şeyden önce Cumhuriyeti önemseyen ve Cumhuriyetle gurur duyan her Türk vatandaşı için bir başucu kitabı. Sadece olayların ve gelişmelerin sergilenmesi ile yetinilmiyor. Bunların arka planı sorgulanıyor. Anlatım uslubu da buna göre farklı. Bir kaç örnek vermek yararlı olur. 

- " Atatürk, Dünya Savaşında Osmanlı'nın Almanlarla ittifak yapmasına neden karşıydı?"

- " Libya'yı kahramanca savunan Türkler niçin sonuç alamadı?"

- " 31 Mart vakasının arka planında İngilizler mi vardı?"

- " Girit nasıl kaybedildi?"

-" Mithat Paşa nasıl tasfiye edildi?"

- " Abdülaziz nasıl tahttan indirildi?"

- "Tanzimat Fermanında yabancı devletlerin rolü neydi?

- " Islahat Fermanının yazılmasında kimler rol oynadı?"

- Kitabın bir özelliği, İnönü Vakfının katkıları ile oluşturulan "Lozan  Albümü". Albümdeki  fotograflar kitaba ayrı bir değer katıyor.

- Onur Öymen'in bu çalışmasının, 2023 yılında Cumhuriyet'in yüzüncü yılı kutlamalarına mütevazı de olsa bir katkı sağladığını düşünüyorum.

- "LOZAN" kitabının  yakın geçmişimizdeki bir çok konunun   aydınlatılmasına ve günümüzde yaşanan sıkıntıların aşılmasına yardımcı olabileceğini düşünüyor ve genç kuşaklarca okunmasını tavsiye ediyorum. 

-