Cumhurbaşkanına Padişah Yetkileri

Orhan Uğuroğlu'nun yazısı: Cumhurbaşkanına Padişah yetkileri
(Yeniçağ gazetesi - 16 Ocak 2017)

AKP'nin hazırladığı ve MHP desteği ile Meclis'te görüşülen Anayasa değişikliğinde Cumhurbaşkanına verilen yetkilerin kaynağı ilk Osmanlı Anayasası Kanun-u Esasî'de yer alıyor.
II. Abdülhamit'in 10 Eylül 1876'da tahta çıkma töreninin (Cülus) ardından, Anayasa hazırlanması için Sadrazam Mithat Paşa'ya, o da özel sekreteri hukukçu Ermeni Krikor Odyan'a görev verdi.
Odyan, 1863 yılında yürürlüğe giren Ermeni Anayasasından kopyalayıp alarak 1876'daki ​​Osmanlı Anayasası Kanun-u Esasî'yi yazdı.
​​İşte bu ilk Osmanlı Anayasası ile Padişah'a tanınan yetkiler, günümüzde AKP'nin Meclis'te görüşülen teklifinde de aynen yer aldı.

Kanun-u Esasî'nin önemli maddeleri
Ermeni Hukukçu Krikor Odyan'ın yazdığı 119 maddeden oluşan anayasaya göre "Padişahın hakları ve görevleri" ile bugün Meclis'te kavgalar arasında görüşülen "Cumhurbaşkanlığı yetkileri" arasında fark olmayan maddeler şöyle:
*             Padişahın kişiliği dokunulmazdı ve yaptıklarından kimseye karşı sorumlu değildi. (Cumhurbaşkanına da ömür boyu bu hak tanınıyor.)
*             Vükela'nın (Bakanların) atanması ve azledilmesi, (Cumhurbaşkanı Bakanları atayacak.)
*             Para bastırılması ve Hazinenin yönetimi, (Cumhurbaşkanı devletin bütçe yasasını yapacak.)
*             Şeriat hükümlerinin uygulanmasının sağlanması, (Cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesine, Hakimler ve Savcılar Kuruluna atamalar yapacak.)
*             Divani Ali (Yüce Divan) üyelerini atama yetkisi, ( Cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesi üyelerinin yarısını, kalan yarıyı da Meclis'te partisi seçecek.)
*             Meclis'i toplamak ya da dağıtmak, (Cumhurbaşkanı Meclis'i dağıtırsa kendisi de istifa etmiş olacak.)
*             Meclis'e Temsilci seçimi için gerekli hazırlıkları yapmak, (Cumhurbaşkanı partisinin milletvekillerini Genel Başkan olarak seçecek.)
*             Sadrazam, şeyhülislam ve öteki vekiller padişah tarafından atanacak, (Cumhurbaşkanı, Yardımcılarını ve bakanları milletvekili olma şartı aranmadan atayacak.)
*             Hükümet, geçici olarak sıkıyönetim ilan etme hakkına sahipti. (Cumhurbaşkanına geçici Olağanüstü Hal (OHAL) ilan etme yetkisi verilecek.)
*             Mebusan Meclisi, üyelerinin üçte birini aşmamak koşuluyla, doğrudan padişah tarafından atanırdı. (Cumhurbaşkanı partisinin milletvekillerini belirleyecek. Seçilmesi için %50 üzeri oy alacağından Partisi de %50 oy alacak.)
*             Bürokrasiyi atama yetkisi, (Cumhurbaşkanı tüm kamu yöneticilerini atayacak.)
*             Kanun yapma yetkisi, (Cumhurbaşkanı Kanun Hükmünde Kararname çıkaracak ve Bütçe Kanununu yapacak.)
Yukarıdaki tüm hükümlerin "Padişahın kutsal haklarından olduğu" Ermeni Hukukçu Krikor Odyan'ın yazdığı Kanun-u Esasî ile hükme bağlanıyordu.
İşte size 1876 Anayasası ile Meclis'te 2. tur görüşmeleri ve oylaması yapılarak Referanduma götürülmek istenilen Anayasa maddeleri arasındaki aynılık.
Bakalım AKP ve özellikle MHP Milletvekilleri bu tarihi gerçekler karşısında nasıl tavır alacaklar.
Yazıma "O tarihte Ermenilerin bir kısmı da Osmanlı tabiiyetindelerdi" diye itiraz gelebilir. Tarihi belgelerde Ermeni Hukukçu Krikor Odyan'ın Osmanlı tabiiyetinde olduğuna dair bir belge bulamadım. Varsa bana gönderebilirler okuyucularımız.
Osmanlı Devleti'nin ilk ve son anayasası 23 Aralık 1876'da ilan edilmiş, 1878'de II. Abdülhamit tarafından askıya alınmış, 24 Temmuz 1908 ihtilali sonucunda yeniden yürürlüğe girmiştir.
24 Mayıs 1924 tarihinde yapılan Cumhuriyet Anayasasında ise Padişah'a verilen yetkilerin çoğu kaldırılmıştır.
Kaynak: Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Osmanlı tarihi resmi belgeleri.